Μεταφορά φορολογικής κατοικίας στο εξωτερικό
Σύμφωνα με το άρθρο 4 παρ. 1 και 2 του Νέου Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (Ν.4172/2013):
«1. Ένα φυσικό πρόσωπο είναι φορολογικός κάτοικος Ελλάδας, εφόσον: α) έχει στην Ελλάδα τη μόνιμη ή κύρια κατοικία του ή τη συνήθη διαμονή του ή το κέντρο των ζωτικών του συμφερόντων ήτοι τους προσωπικούς ή οικονομικούς ή κοινωνικούς δεσμούς του …. 2. Ένα φυσικό πρόσωπο που βρίσκεται στην Ελλάδα συνεχώς για χρονικό διάστημα που υπερβαίνει τις εκατόν ογδόντα τρεις (183) ημέρες, συμπεριλαμβανομένων και σύντομων διαστημάτων παραμονής στο εξωτερικό, είναι φορολογικός κάτοικος Ελλάδος από την πρώτη ημέρα παρουσίας του στην Ελλάδα».
Οι Δ.Ο.Υ. είναι αρκετά “φειδωλές” στην αποδοχή αιτημάτων μεταβολής φορολογικής κατοικίας από φυσικά πρόσωπα που μετοικούν στο εξωτερικό. Συγκεκριμένα, το σχετικό βάρος απόδειξης έχει πλέον ο φορολογούμενος, ο οποίος καλείται να αποδείξει ότι έχει μεταφέρει τα οικογενειακά, εργασιακά και ζωτικά του συμφέροντα στο εξωτερικό.
Σχετικά με τα απαιτούμενα δικαιολογητικά και τη διαδικασία που ακολουθείται, εκδίδονται κατά καιρούς διάφορες Αποφάσεις από το Υπουργείο Οικονομικών (εφεξής «ΠΟΛ.»), οι οποίες παρέχουν σχετικές διευκρινίσεις. Παρά ταύτα, οι Δ.Ο.Υ. συχνά απαιτούν την υποβολή συμπληρωματικών εγγράφων από τα οποία να προκύπτει, χωρίς αμφιβολία, η μεταφορά των βιοτικών συμφερόντων του φορολογουμένου στη χώρα του εξωτερικού (όπως σύμβαση μίσθωσης κατοικίας, λογαριασμοί ύδατος και ηλεκτρικού ρεύματος, βεβαίωση εργασίας κ.λπ.).
Σύμφωνα με την πρόσφατη ΠΟΛ. 1058/18.03.2015, καθώς και τον «Οδηγό Κατοίκων Εξωτερικού σε Φορολογικά και Τελωνειακά Θέματα» της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονομικών, που δημοσιεύτηκε τον Απρίλιο του 2015, η διαδικασία και τα απαιτούμενα δικαιολογητικά για τη μεταφορά της φορολογικής κατοικίας στο εξωτερικό έχουν ως εξής:
1. Τα φυσικά πρόσωπα που επιθυμούν να μεταφέρουν τη φορολογική τους κατοικία από την Ελλάδα στο εξωτερικό, οφείλουν να υποβάλουν, το αργότερο έως την τελευταία εργάσιμη ημέρα του πρώτου 10ημέρου του μηνός Μαρτίου του φορολογικού έτους που ακολουθεί το φορολογικό έτος αναχώρησης, στο αρμόδιο Τμήμα ή Γραφείο της Δ.Ο.Υ. όπου είναι υπόχρεοι υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος ως φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδας, τα ακόλουθα έγγραφα:
α) Αίτηση (έντυπο Μ0) με συνημμένα τα έντυπα Μ1 («Δήλωση Απόδοσης ΑΦΜ/Μεταβολής Ατομικών Στοιχείων») και Μ7 («Δήλωση Σχέσεων Φορολογουμένου») συμπληρωμένα και
β) Έγγραφη Υπεύθυνη Δήλωση (με βεβαιωμένο το γνήσιο της υπογραφής) για τον ορισμό φορολογικού εκπροσώπου στην Ελλάδα, καθώς ο νόμος απαιτεί το διορισμό αντικλήτου, ήτοι ενός προσώπου που κατοικεί μόνιμα στην Ελλάδα και στο οποίο θα γίνονται όλες οι κοινοποιήσεις και ενημερώσεις φορολογικών πράξεων, αποφάσεων κ.λπ. Το δε πρόσωπο αυτό θα πρέπει να αποδεχθεί ανεπιφύλακτα το διορισμό του αυτό, διαφορετικά δεν μπορεί να προχωρήσει η διαδικασία μεταφοράς της φορολογικής του κατοικίας.
2. Ο υπάλληλος της Δ.Ο.Υ. παραλαμβάνει τα ως άνω έντυπα και συμπληρώνει τη σχετική ηλεκτρονική εφαρμογή για τη μεταβολή της φορολογικής κατοικίας.
3. Κατόπιν, το αργότερο έως την τελευταία εργάσιμη ημέρα του πρώτου 10ημέρου του μηνός Σεπτεμβρίου του φορολογικού έτους που ακολουθεί το φορολογικό έτος αναχώρησης, στο ως άνω αρμόδιο Τμήμα ή Γραφείο της Δ.Ο.Υ., θα πρέπει να συνυποβληθούν τα κάτωθι δικαιολογητικά:
α) Βεβαίωση φορολογικής κατοικίας από την αρμόδια φορολογική αρχή του κράτους, όπου το πρόσωπο δηλώνει φορολογικός κάτοικος, από την οποία να προκύπτει ότι είναι φορολογικός κάτοικος αυτού του κράτους.
Εάν το φυσικό πρόσωπο είναι εγκατεστημένο σε κράτος με το οποίο υφίσταται Σύμβαση Αποφυγής Διπλής Φορολογίας Εισοδήματος και αποκτά εισόδημα στην Ελλάδα, αντί της ως άνω βεβαίωσης, δύναται να προσκομίσει την προβλεπόμενη Αίτηση για την Εφαρμογή της ΣΑΔΦ, όπου είναι ενσωματωμένο το πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας (δίγλωσσα έντυπα) ή
β) αντίγραφο της εκκαθάρισης της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος που το φυσικό πρόσωπο υπέβαλε στο άλλο κράτος ή
γ) ελλείψει εκκαθάρισης, αντίγραφο της σχετικής δήλωσης φορολογίας εισοδήματός του ή
δ) αν δεν είναι δυνατή η προσκόμιση κάποιων εκ των ανωτέρω δικαιολογητικών, τότε απαιτείται βεβαίωση από οποιαδήποτε άλλη δημόσια ή δημοτική ή άλλη αναγνωρισμένη αρχή, με την οποία θα αποδεικνύεται ο ισχυρός δεσμός του φυσικού προσώπου («κέντρο ζωτικών συμφερόντων») με το άλλο κράτος.
Η γνησιότητα των ως άνω περιγραφόμενων αλλοδαπών δημοσίων εγγράφων, θα πρέπει να βεβαιώνεται, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα από την Σύμβαση της Χάγης (Apostille), ενώ κατόπιν απαιτείται και επίσημη μετάφραση αυτών στην Ελληνική γλώσσα.
4. Η Δ.Ο.Υ. υποχρεούται να αποφανθεί, εντός δυο (2) μηνών από την ημερομηνία υποβολής του συνόλου των ως άνω δικαιολογητικών.
Σε περίπτωση που η αίτηση για τη μεταφορά φορολογικής κατοικίας εγκριθεί και το φυσικό πρόσωπο θεωρηθεί φορολογικός κάτοικος εξωτερικού, τα ως άνω έντυπα (Μ0−Μ1−Μ7), η έγγραφη Υπεύθυνη Δήλωση για τον ορισμό φορολογικού εκπροσώπου και η σχετική έγκριση προωθούνται στο Αρμόδιο Τμήμα της Δ.Ο.Υ., προκειμένου να καταχωρηθούν στο Μητρώο οι σχετικές μεταβολές. Η βεβαίωση μεταβολής αποστέλλεται ταχυδρομικώς στο φορολογικό του εκπρόσωπο.
Ημερομηνία δημοσίευσης: 14/1/2016