Απασχόληση συνταξιούχου ως Διευθύνοντος Συμβούλου σε Α.Ε.
Σε ό,τι αφορά το ζήτημα των περιορισμών στην απασχόληση συνταξιούχων, βασική είναι η διάταξη του άρθρου 16 Ν. 3863/2010 («απασχόληση συνταξιούχων»), που αντικατέστησε το άρθρο 63 του Ν. 2676/1999 και σύμφωνα με το οποίο:
«Οι συνταξιούχοι λόγω γήρατος φορέων κύριας ασφάλισης που αναλαμβάνουν εργασία, υπόκεινται στους εξής περιορισμούς: α) για όσους δεν έχουν συμπληρώσει το 55ο έτος της ηλικίας τους αναστέλλεται η καταβολή της σύνταξης ή των συντάξεων, κυρίων και επικουρικών, β) μετά τη συμπλήρωση του 55ου έτους, το ποσό της ακαθάριστης κύριας σύνταξης ή του αθροίσματος των ακαθάριστων κύριων συντάξεων, που υπερβαίνει τα τριάντα (3) ημερομίσθια ανειδίκευτου εργάτη, όπως αυτά διαμορφώνονται κάθε φορά και ισχύουν την 31η Δεκεμβρίου του προηγούμενου έτους, καταβάλλεται μειωμένο κατά ποσοστό εβδομήντα τοις εκατό (70%)». Επιπλέον, βάσει του άρθρου 20 ν. 4387/2016 «α. Στους εξ ιδίου δικαιώματος συνταξιούχους του e-Ε.Φ.Κ.Α., οι οποίοι έχουν ήδη αναλάβει ή αναλαμβάνουν από της δημοσιεύσεως του νόμου εργασία ή αποκτούν ιδιότητα ή δραστηριότητα υποχρεωτικώς υπακτέα στην ασφάλιση του e-Ε.Φ.Κ.Α., οι ακαθάριστες συντάξεις κύριες και επικουρικές καταβάλλονται μειωμένες κατά ποσοστό 30% για όσο χρονικό διάστημα απασχολούνται ή διατηρούν την ιδιότητα ή τη δραστηριότητα. …3. α. Για το χρονικό διάστημα απασχόλησης του συνταξιούχου καταβάλλονται για τον μισθωτό συνταξιούχο και τον αυτοτελώς απασχολούμενο ή ελεύθερο επαγγελματία ή υπαγόμενο στη ασφάλιση του ΟΓΑ, με την επιφύλαξη της περ. α’ της παρ. 4 οι προβλεπόμενες ασφαλιστικές εισφορές των άρθρων 38 ή 39 ή 40 αντιστοίχως…»Περαιτέρω, σε περίπτωση συρροής συντάξεων, η μείωση γίνεται στο ποσό της μεγαλύτερης κύριας σύνταξης. Οι ως άνω συνταξιούχοι υπέχουν σχετική υποχρέωση, πριν αναλάβουν εργασία ή αυτό απασχοληθούν, να το γνωστοποιήσουν σχετικώς στο φορέα ή τους φορείς από τους οποίους συνταξιοδοτούνται για κύρια σύνταξη. Τυχόν παράλειψη της δήλωσης αυτής συνεπάγεται καταλογισμό σε βάρους του συνταξιούχου του ποσού των συντάξεων που έλαβε κατά το χρονικό διάστημα της εργασίας του ή κατά το διάστημα που έχει αυτοαπασχοληθεί, ως και πρόστιμο επί του καταλογισθέντος ποσού ίσο με το νόμιμο τόκο υπερημερίας. Το καταλογιζόμενο αυτό ποσό δεν μπορεί να είναι μικρότερο από δύο (2) μηνιαίες συντάξεις, ακόμη και αν το διάστημα εργασίας ή απασχόλησης είναι μικρότερο, ενώ κατά το άρθρο 20 παρ. 7 ν. 4387/2016 « Οι συνταξιούχοι της παρ. 1 υποχρεούνται, πριν αναλάβουν εργασία ή αυτοαπασχοληθούν, να δηλώσουν τούτο στον φορέα κύριας ασφάλισης του Ε.Φ.Κ.Α., καθώς και στο Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π.. Παράλειψη της δήλωσης συνεπάγεται καταλογισμό σε βάρος του συνταξιούχου, ποσού ίσου με το ύψος δώδεκα (12) μηνιαίων συντάξεων. Το ποσό της οφειλής δύναται να αποπληρωθεί με παρακράτηση έως του ποσού του ενός τετάρτου από την κύρια σύνταξη και για την επικουρική, σύμφωνα με το άρθρο 46 του παρόντος νόμου. Άλλως, εισπράττεται σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Εισπράξεως Δημοσίων Εσόδων (ΚΕΔΕ) (ν.δ. 356/1974, Α’ 90)».
Αναφορικά με την υποχρέωση ασφάλισης στον ΕΦΚΑ για τα μέλη Δ.Σ. και συγκεκριμένα τα πρόσωπα τα οποία διορίζονται διευθύνοντες σύμβουλοι σε ανώνυμες εταιρείες στο άρθρο 38 παρ. 3 περ. γ’ και δ’ του Ν.4387/2016 προβλέπονται τα εξής:
«3. Καταβάλλεται ασφαλιστική εισφορά για τον κλάδο σύνταξης ποσοστού 20%, επιμεριζόμενη κατά ποσοστό 6,67% για τον εργαζόμενο και 13,33% για τον εργοδότη, διατηρούμενου σε ισχύ του τεκμηρίου υπέρ της μισθωτής εργασίας της ρύθμισης του άρθρου 2 παράγραφος 1 του α.ν. 1846/1951, για τις ακόλουθες, ιδίως, κατηγορίες ασφαλισμένων:
γ. Πρόσωπα που κατέχουν θέση διευθυντή, γενικού διευθυντή, εντεταλμένου, διευθύνοντος ή συμπράττοντος συμβούλου, διοικητή εταιρείας ή συνεταιρισμού, εφόσον συνδέονται με σχέση εξαρτημένης εργασίας για τις εισπραττόμενες αμοιβές, των ανωτέρω ποσοστών υπολογιζομένων επί του συνολικού ποσού των αμοιβών.
δ. Πρόσωπα που διορίζονται ως μέλη Διοικητικού Συμβουλίου Α.Ε. και λαμβάνουν αμοιβή, των ανωτέρω ποσοστών υπολογιζομένων επί της αμοιβής κατ` αποκοπή, καθώς και οι διαχειριστές όλων των νομικών μορφών των Εταιρειών πλην ΙΚΕ….»
Σημειώνεται ότι βάσει του άρθρου 109 ν. 4548/2018, όπου ρυθμίζονται ειδικά τα θέματα για τις αμοιβές διοικητικού συμβουλίου Α.Ε. «1. Τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου δικαιούνται να λάβουν αμοιβή ή άλλες παροχές, σύμφωνα με το νόμο και τα οριζόμενα στο καταστατικό και, κατά περίπτωση, την πολιτική αποδοχών της εταιρείας. Αμοιβή ή παροχή που χορηγείται σε μέλος του διοικητικού συμβουλίου και δεν ρυθμίζεται στον νόμο ή το καταστατικό βαρύνει την εταιρεία μόνο αν εγκριθεί με ειδική απόφαση της γενικής συνέλευσης με την επιφύλαξη των οριζομένων στα άρθρα 110 έως 112». Από τον συνδυασμό των παραπάνω διατάξεων προκύπτει ότι, αφενός μεν ένας συνταξιούχος μπορεί να απασχολείται ή να αυτοαπασχολείται και υπ’ αυτή την έννοια μπορεί να διορίζεται ως Διευθύνων Σύμβουλος σε ΑΕ, ωστόσο, όμως, όσον αφορά στην υποχρέωσή του ασφάλισης, αυτή τελεί υπό την προϋπόθεση αμοιβής ή ύπαρξης σύμβασης εξαρτημένης εργασίας, η δε, όποιας φύσης αμοιβή του τελεί υπό τους όρους και προϋποθέσεις του ν. 4548/2018, δηλαδή δεν είναι καταρχήν υποχρεωτική.
Επομένως, εφόσον, δεν υπάρχει πρόβλεψη για αμοιβή, μπορεί ένας συνταξιούχος να ασκεί καθήκοντα Διευθύνοντος Συμβούλου ως άμισθος και ως εκ τούτου δεν υπέχει υποχρέωση ασφαλιστικής κάλυψης και συνεπώς δεν επέρχεται περικοπή της σύνταξης.
* Οι πληροφορίες είναι ακριβείς με βάση τα δεδομένα που είναι γνωστά στον συγγραφεά κατά τον χρόνο σύνταξης του άρθρου. Δεν έχουμε υποχρέωση να επικαιροποιούμε τα αναρτημένα άρθρα. Η δικηγορική μας εταρεία δεν αναλαμβάνει ευθύνη έναντι οποιουδήποτε τρίτου που δεν είναι πελάτης και δεν έχει υπογράψει τους όρους συνεργασίας μας.