Trust και ειδικός φόρος επί των ακινήτων
Εννοιολογικά στοιχεία του θεσμού του αλλοδαπού εμπιστεύματος (trust) – Επιβολή Ειδικού Φόρου Ακινήτων
Τo trust, άλλως εμπίστευμα – θεσμός με προέλευση το αγγλοσαξονικό δίκαιο – αποτελεί ιδιόμορφο καθεστώς διαχείρισης και εκκαθάρισης περιουσίας, το οποίο στερείται νομικής προσωπικότητας και δημιουργείται είτε με δήλωση του κυρίου της περιουσίας είτε με μεταβίβαση αυτής, εν ζωή είτε με διαθήκη. Ο ιδρυτής του εμπιστεύματος (settlor ή trustor) συμβάλλεται με πράξη συστάσεως (settlement) με τον εμπιστευματούχο (trustee) και του μεταβιβάζει περιουσιακά στοιχεία, τα οποία αυτός διαχειρίζεται προς όφελος άλλων προσώπων εμπιστευματοδόχων ή ωφελούμενων (beneficiaries) ή και του ίδιου (εμπιστευματούχου) ή και του ιδρυτή του εμπιστεύματος για εξυπηρέτηση ορισμένου σκοπού, τον οποίο ορίζει. Ειδικότερα, ο εμπιστευματούχος αποκτά την περιουσία του ιδρυτή διακριτά από τη δική του περιουσία και οφείλει να τη διατηρεί και να την αποδίδει σύμφωνα με τους όρους του εμπιστεύματος, οι δε δικαιούχοι-ωφελούμενοι είναι φυσικά ή νομικά πρόσωπα ή οντότητες, τα οποία απολαμβάνουν των ωφελειών του εμπιστεύματος από τους εμπιστευματούχους, είτε μέσω τακτικών πληρωμών, είτε με τη λήξη του εμπιστεύματος, επίσης βάσει των όρων που έθεσε ο ιδρυτής του (εν ζωή μετά την έναρξη ισχύος του ν. 4172/2013.
Παρότι το trust δεν συνιστά θεσμό που προβλέπεται στο ελληνικό δίκαιο, εν τούτοις αναγνωρίζεται και τυποποιείται στο άρθρο 2 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος οριζόμενο «ως νομική οντότητα κάθε μορφής καταπίστευμα ή εμπίστευμα ή οποιοδήποτε μόρφωμα παρόμοιας φύσης» και ως τέτοια οντότητα εμπίπτει στις διατάξεις του άρθρου 15 ν. 3091/2002 όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 57 του ν. 3842/2010 και εφόσον έχει εμπράγματα δικαιώματα πλήρους ή ψιλής κυριότητας ή επικαρπίας σε ακίνητα τα οποία βρίσκονται στην Ελλάδα, καταβάλλει ειδικό ετήσιο φόρο δεκαπέντε τοις εκατό (15%) επί της αξίας αυτών. Σημειωτέον ότι ο ειδικός φόρος ακινήτων (ΕΦΑ) θεσπίσθηκε με τον ανωτέρω νόμο με διατάξεις εξαιρετικού χαρακτήρα αποσκοπώντας, σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση, στον περιορισμό της φοροδιαφυγής μέσω αδήλωτων κεφαλαίων διοχετευόμενων από φορολογικούς παραδείσους.
Ωστόσο ο ίδιος νόμος 3091/2002 στο άρθρο 15 όπως τροποποιήθηκε και αναμορφώθηκε με τον νόμο 3842/2010, προέβλεψε την απαλλαγή των βαρυνόμενων οντοτήτων από την υποχρέωση καταβολής του ΕΦΑ με την επίκληση και απόδειξη της συνδρομής των νόμιμων προϋποθέσεων όπως αυτές ορίζονται στις διατάξεις των άρθρων 2, 3 και 4 αυτού, με την προσκόμιση βεβαίως στην Φορολογική Αρχή των απαιτούμενων δικαιολογητικών εξαίρεσης.
Σύμφωνα με τις ανωτέρω διατάξεις για να εκτιμηθεί αν συντρέχει περίπτωση απαλλαγής θα πρέπει να προκύπτει ότι οι δικαιούχοι-ωφελούμενοι είναι φυσικά ή νομικά πρόσωπα ή οντότητες που έχουν έδρα σύμφωνα με το καταστατικό τους σε χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή σε Τρίτη χώρα εφόσον η καταστατική έδρα δεν βρίσκεται σε μη συνεργάσιμα κράτη.
Περαιτέρω θα πρέπει να προκύπτουν από τα κατά περίπτωση οριζόμενα στοιχεία των μητρώων της αρμόδιας αρχής της αλλοδαπής, τα φυσικά πρόσωπα των τελικώς ωφελούμενων (κατεχόντων σε περίπτωση εταιρειών, τις μετοχές ή τα εταιρικά μερίδια) τα οποία μάλιστα πρέπει να έχουν Αριθμό Φορολογικού Μητρώου στην Ελλάδα.
Στην περίπτωση που, μεταξύ του τελικού μετόχου φυσικού προσώπου (που δηλώνεται) και της εταιρείας που κατέχει το ακίνητο, μεσολαβούν κι άλλα νομικά πρόσωπα, αυτά θα πρέπει να πληρούν με τη σειρά τους όλες τις προαναφερθείσες προϋποθέσεις (π.χ. ονομαστικές μετοχές/μερίδια, να μην έχουν έδρα σε μη συνεργάσιμο κράτος κ.λπ.).
Επομένως η ύπαρξη ή παρεμβολή αγγλοσαξονικού trust στην «αλυσίδα» των ιδιοκτητών ενός ακινήτου δεν στερεί την δυνατότητα απαλλαγής από τον ειδικό φόρο ακινήτων, εφόσον πληρούνται οι λοιπές προϋποθέσεις απαλλαγής, μεταξύ των οποίων α) καμία από τις εμπλεκόμενες δικαιοδοσίες να μην ανήκει στα μη συνεργάσιμα κράτη της παραγράφου 4 του άρθρου 65 του ν. 4172/2013 (Α’ 167) σε συνδυασμό με τις παρ. 1, 2, 3, και 5 του ίδιου άρθρου β) να κατονομάζεται ο τελικός δικαιούχος / φυσικό πρόσωπο και γ) ο δικαιούχος φορέας να έχει αποκτήσει ΑΦΜ στην Ελλάδα, πριν από τη λήξη της προθεσμίας υποβολής της δήλωσης Ε.Φ.Α. του οικείου έτους (την 1η Ιανουαρίου του έτους φορολογίας στα φυσικά πρόσωπα τα οποία κατέχουν τις μετοχές, ή τις εταιρικές μερίδες).
Ισχύουσες διατάξεις για την φορολογική μεταχείριση αλλοδαπού εμπιστεύματος – Ειδικός Φόρος Ακινήτων
Κατά το άρθρο 2 περ. δ Κ.Φ.Ε. ως νομική οντότητα ορίζεται :
δ) «νομική οντότητα»: κάθε μόρφωμα εταιρικής ή μη οργάνωσης ανεξαρτήτως νομικής προσωπικότητας και κερδοσκοπικού ή μη χαρακτήρα που δεν είναι φυσικό ή νομικό πρόσωπο, όπως ιδίως συνεταιρισμός, οργανισμός, υπεράκτια ή εξωχώρια εταιρεία, κάθε μορφής εταιρεία ιδιωτικών επενδύσεων, κάθε μορφής καταπίστευμα ή εμπίστευμα ή οποιοδήποτε μόρφωμα παρόμοιας φύσης, κάθε μορφής ίδρυμα ή οποιοδήποτε μόρφωμα παρόμοιας φύσης, κάθε μορφή προσωπικής επιχείρησης ή οποιαδήποτε οντότητα προσωπικού χαρακτήρα, κάθε μορφής κοινή επιχείρηση, κάθε μορφής εταιρείας διαχείρισης κεφαλαίου ή περιουσίας ή διαθήκης ή κληρονομίας ή κληροδοσίας ή δωρεάς, κάθε φύσης κοινοπραξία, κάθε μορφής εταιρεία αστικού δικαίου, συμμετοχικές ή αφανείς εταιρείες, κοινωνίες αστικού δικαίου,
Με την ΠΟΛ 1114/2017 της ΑΑΔΕ δόθηκαν διευκρινίσεις ως προς την διάκριση και φορολογική μεταχείριση του αλλοδαπού εμπιστεύματος (trust) δηλαδή του καθεστώτος διαχείρισης περιουσίας για την εξυπηρέτηση ορισμένου σκοπού.
Ειδικότερα ορίζεται :
α. Σύμφωνα με τις διατάξεις της περ. δ’ του άρθρου 2 του ν. 4172/2013, ως νομική οντότητα νοείται κάθε μόρφωμα εταιρικής ή μη οργάνωσης και κερδοσκοπικού ή μη χαρακτήρα που δεν είναι φυσικό ή νομικό πρόσωπο, όπως κάθε μορφής καταπίστευμα ή εμπίστευμα ή οποιοδήποτε μόρφωμα παρόμοιας φύσης, καθώς και κάθε μορφής ίδρυμα ή σωματείο ή οποιοδήποτε μόρφωμα παρόμοιας φύσης.
β. Περαιτέρω, με τις διατάξεις της περ. ζ’ του άρθρου 45 του ίδιου ως άνω νόμου ορίζεται ότι σε φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων και οντοτήτων υπόκεινται οι νομικές οντότητες που ορίζονται στο άρθρο 2 του Κ.Φ.Ε. και δεν περιλαμβάνονται σε μια από τις προηγούμενες περιπτώσεις (του άρθρου 45).
γ. Με τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 3 του ν.4172/2013, σε συνδυασμό με τις διατάξεις του άρθρου 5 του ίδιου νόμου, ορίζεται ότι ο φορολογούμενος που δεν έχει τη φορολογική κατοικία του στην Ελλάδα υπόκειται σε φόρο για το φορολογητέο εισόδημά του που προκύπτει στην Ελλάδα και αποκτάται μέσα σε ορισμένο φορολογικό έτος, όπως αυτό ορίζεται στην παρ. 1 του άρθρου 5 του ως άνω νόμου. Για τη διαπίστωση του εάν το αλλοδαπό εμπίστευμα ή ίδρυμα έχει την φορολογική του κατοικία στην Ελλάδα, εφαρμόζονται οι διατάξεις των παραγράφων 3 και 4 του άρθρου 4 του ΚΦΕ.
Με το άρθρο 15 ν. 3091/2002 όπως ισχύει, νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες της παρ. 3 του άρθρου 65 ν. 4172/2013., που έχουν εμπράγματα δικαιώματα πλήρους ή ψιλής κυριότητας ή επικαρπίας σε ακίνητα τα οποία βρίσκονται στην Ελλάδα, καταβάλλουν ειδικό ετήσιο φόρο δεκαπέντε τοις εκατό (15%) επί της αξίας αυτών, όπως προσδιορίζεται στο άρθρο 17 του νόμου αυτού.
Στην αιτιολογική δε έκθεση του ν.3091/2002 αναφέρονται, όσον αφορά τον σκοπό του νομοθέτη για την ανάγκη θέσπισης των διατάξεων του άρθρου 15 , τα εξής:
«Οι εισαγόμενες διατάξεις αποσκοπούν στην δημιουργία αντικινήτρων και στην πάταξη της φοροαποφυγής που παρατηρείται σε ακίνητα τα οποία ανήκουν σε εξωχώριες εταιρείες. Ως εξωχώριες εταιρείες (ή υπεράκτιες) (offshore) έχει επικρατήσει διεθνώς να θεωρούνται εταιρείες που δεν έχουν δραστηριότητα στη χώρα στην οποία φέρονται ότι έχουν την καταστατική τους έδρα και των οποίων οι μετοχές ή τίτλοι παραστατικοί ιδιοκτησίας είναι κατά κανόνα ανώνυμοι. Για τις χώρες αυτές έχει επικρατήσει διεθνώς ο όρος «φορολογικός παράδεισος» γιατί επιτρέπει τη μη φορολόγηση της εξωχώριας εταιρείας ή τη φορολόγησή της κατά τρόπο ευνοϊκό. Οι φορολογικοί παράδεισοι απασχολούν διεθνείς οργανισμούς όπως ο Ο.Α.Σ.Α., ο οποίος με βάση κριτήρια, όπως αυτά της διαφάνειας και της φορολόγησης χαρακτηρίζει μια χώρα ως φορολογικό παράδεισο και δημοσιεύει πίνακες των χωρών αυτών. Επειδή η μυστικότητα, που περιβάλλει το ιδιοκτησιακό καθεστώς των εξωχώριων εταιρειών είναι προφανώς ότι παρέχει τη δυνατότητα στους πράγματι κυρίους των ακινήτων να παραμένουν ανώνυμοι και να φοροαποφεύγουν σε σχέση με το ακίνητο. Το κενό αυτό έρχεται να καλύψει η εισαγόμενη ρύθμιση που επιβάλλει ειδικό φόρο. στην αντικειμενική αξία των ακινήτων, με τις δε εισαγόμενες εξαιρέσεις από το φόρο αυτόν εξαλείφονται ανισότητες φορολογικής μεταχείρισης μεταξύ ελληνικών και εξωχώριων εταιρειών που παρατηρούνται με το ισχύον καθεστώς»
Με την παρ. 3 του ως άνω άρθρου 15 όπως τροποποιήθηκε και ισχύει ορίζονται εξαιρετικές διατάξεις ως εξής :
Εξαιρούνται από τις διατάξεις της παραγράφου 1, εφόσον έχουν την έδρα τους σύμφωνα με το καταστατικό τους στην Ελλάδα ή σε άλλη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης:
α) Ανώνυμες εταιρείες που έχουν ονομαστικές μετοχές μέχρι φυσικού προσώπου ή που δηλώνουν τα φυσικά πρόσωπα που τις κατέχουν και με την προϋπόθεση ότι τα φυσικά πρόσωπα έχουν αριθμό φορολογικού μητρώου στην Ελλάδα.
β) Εταιρείες περιορισμένης ευθύνης, εφόσον τα εταιρικά μερίδια ανήκουν σε φυσικά πρόσωπα ή εφόσον δηλώνουν τα φυσικά πρόσωπα στα οποία ανήκουν οι εταιρείες οι οποίες συμμετέχουν και με την προϋπόθεση ότι τα φυσικά πρόσωπα έχουν αριθμό φορολογικού μητρώου στην Ελλάδα.
γ) Προσωπικές εταιρείες, εφόσον οι εταιρικές μερίδες ανήκουν σε φυσικά πρόσωπα ή εφόσον δηλώνουν τα φυσικά πρόσωπα στα οποία ανήκουν οι εταιρείες οι οποίες συμμετέχουν και με την προϋπόθεση ότι τα φυσικά πρόσωπα έχουν αριθμό φορολογικού μητρώου στην Ελλάδα.
Με την παρ. δε 4 του ιδίου άρθρου ορίζεται :
Εξαιρούνται από την υποχρέωση της παραγράφου 1 εταιρείες που έχουν την έδρα τους, σύμφωνα με το καταστατικό τους, σε τρίτη χώρα εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης και συντρέχουν οι αναφερόμενες στην ανωτέρω παράγραφο περιπτώσεις, εφόσον η καταστατική τους έδρα δεν βρίσκεται σε κράτη μη συνεργάσιμα σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις για τα κράτη αυτά του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος.
Με την ΠΟΛ 1206/2020 της ΑΑΔΕ ως προς την «Εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 15 του ν. 3091/2002 (Α’ 330) για τον ειδικό φόρο επί των ακινήτων – απαιτούμενα δικαιολογητικά και διαδικασία χορήγησης των απαλλαγών» ορίζονται τα εξής :
Υποχρέωση καταβολής του ειδικού φόρου επί ακινήτων έχουν τα νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες, που έχουν κατά την 1η Ιανουαρίου του έτους φορολογίας εμπράγματα δικαιώματα πλήρους ή ψιλής κυριότητας ή επικαρπίας σε ακίνητα τα οποία βρίσκονται στην Ελλάδα.
Άρθρο 1
Απαιτούμενα δικαιολογητικά εξαίρεσης
Για την εξαίρεση από την καταβολή του ειδικού φόρου επί των ακινήτων, σύμφωνα με τις παραγράφους 2, 3 και 4 του άρθρου 15 του ν.3091/2002, όπως ισχύει, απαιτείται να τηρούνται κατ’ έτος από τα νομικά πρόσωπα και τις νομικές οντότητες, που εμπίπτουν στις ανωτέρω διατάξεις, τα εξής δικαιολογητικά, ανά περίπτωση, που θα αναφέρονται στην 1η Ιανουαρίου του έτους φορολογίας και τα οποία θα πρέπει να επιδεικνύονται ή να προσκομίζονται στη φορολογική διοίκηση όποτε ζητηθούν:
Περιπτώσεις α), β) και γ) παραγράφου 3 άρθρου 15 και παραγράφου 4 του άρθρου 15
Για την εξαίρεση από την καταβολή του φόρου τηρούνται και επιδεικνύονται ή προσκομίζονται κατά περίπτωση:
α) Πρωτότυπα ή επικυρωμένα αντίγραφα του συστατικού εγγράφου ή του καταστατικού και του βιβλίου μετόχων.
β) i. Βεβαίωση οποιασδήποτε δημόσιας αρχής του κράτους έδρας της εταιρείας, από την οποία προκύπτουν τα στοιχεία των κατεχόντων τις μετοχές, τα μερίδια ή τις μερίδες των εταιρειών την 1η Ιανουαρίου του έτους φορολογίας. Σε περίπτωση κατά την οποία προβλέπεται από το νόμο καταχώρηση των μετοχών σε μητρώο θεματοφύλακα, προσκομίζεται βεβαίωση αυτού
Αποδεκτό για τη χορήγηση της εξαίρεσης δικαιολογητικό είναι οποιοδήποτε έγγραφο (βεβαίωση, πιστοποιητικό, απόσπασμα, εκτύπωση από την επίσημη ιστοσελίδα της αρχής κ.λπ.) δημόσιας αρχής, από το περιεχόμενο του οποίου προκύπτουν τα στοιχεία των κατεχόντων τις μετοχές, τα μερίδια ή τις μερίδες των εταιρειών την 1η Ιανουαρίου του έτους φορολογίας.
ii.Εάν δεν υπάρχει τέτοια αρχή ή αν η αρχή που υπάρχει δεν εκδίδει τη βεβαίωση της ανωτέρω περίπτωσης i, υπεύθυνη δήλωση του νόμιμου εκπροσώπου της εταιρείας ή της κάθε εταιρείας, η οποία συμμετέχει στη σύνθεση της ιδιοκτήτριας εταιρείας, για τα φυσικά πρόσωπα που κατέχουν τις μετοχές, μερίδια ή μερίδες αυτών, καθώς και για το ότι δεν είναι δυνατή η έκδοση βεβαίωσης από δημόσια αρχή.
γ) Εάν το σύνολο ή μέρος των μετοχών των ΑΕ ανήκει σε αλλοδαπό ίδρυμα, εφόσον αυτό έχει συσταθεί με βάση το δίκαιο κράτους που δεν χαρακτηρίζεται μη συνεργάσιμο κράτος ή κράτος που δεν έχει αξιολογηθεί από το Παγκόσμιο Φόρουμ για τη Διαφάνεια και την ανταλλαγή πληροφοριών για φορολογικούς σκοπούς, βεβαίωση οποιασδήποτε δημόσιας αρχής του κράτους με βάση το δίκαιο του οποίου έχει συσταθεί το ίδρυμα, από την οποία προκύπτουν τα στοιχεία των τελικών (πραγματικών) δικαιούχων του ιδρύματος την 1η Ιανουαρίου του έτους φορολογίας. Σε περίπτωση κατά την οποία προβλέπεται από το νόμο καταχώρηση των τελικών δικαιούχων σε μητρώο, προσκομίζεται βεβαίωση αυτού ή οποιοδήποτε έγγραφο με ανάλογο περιεχόμενο (πιστοποιητικό, εκτύπωση από την επίσημη ιστοσελίδα της αρχής/μητρώου κ.λπ.).
Εάν δεν υπάρχει τέτοια αρχή ή μητρώο ή αν δεν εκδίδει βεβαίωση, προσκομίζονται πρωτότυπα ή επικυρωμένα αντίγραφα του καταστατικού του ιδρύματος, των εσωτερικών κανονισμών με τους οποίους ορίζονται οι τελικοί (πραγματικοί) δικαιούχοι αυτού και υπεύθυνη δήλωση του νόμιμου εκπροσώπου του ιδρύματος από την οποία να προκύπτουν οι τελικοί δικαιούχοι την 1η Ιανουαρίου του έτους φορολογίας, καθώς και για το ότι δεν είναι δυνατή η έκδοση βεβαίωσης από δημόσια αρχή.
δ) Φωτοαντίγραφο της βεβαίωσης απόδοσης Α.Φ.Μ. ή οποιοδήποτε άλλο φορολογικό έγγραφο, από το οποίο προκύπτει η ύπαρξη Α.Φ.Μ. την 1η Ιανουαρίου του έτους φορολογίας στα φυσικά πρόσωπα που κατέχουν τις μετοχές, τα μερίδια ή τις μερίδες.
ε) Εάν το σύνολο ή μέρος των μετοχών ή μεριδίων ή μερίδων των εταιρειών ανήκει σε άλλη εταιρεία/εταιρείες, για τις συμμετέχουσες εταιρείες πρέπει να συντρέχουν οι προϋποθέσεις των περιπτώσεων α), β) και γ) της παρ. 3 του άρθρου 15 του ν. 3091/2002, και οι εξαιρούμενες εταιρείες υποχρεούνται να τηρούν τα ανωτέρω δικαιολογητικά και για όσες εταιρείες συμμετέχουν σε αυτές.
Νομολογία
Στε 1955/2016
Προϋποθέσεις απαλλαγής ΕΠΕ από τον Ε.Φ.Α., στην οποία συμμετέχει εταιρεία που εδρεύει σε χώρα εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, ακόμη κι αν είναι γνωστά τα φυσικά πρόσωπα που μετέχουν στην τελευταία και έχουν ΑΦΜ στην Ελλάδα
3305/2019 ΔΕΦ ΑΘ
Ειδικός φόρος ακινήτων. Δικαιούχος φυσικό πρόσωπο. Έκδοση βεβαίωσης ως προς την ταυτότητα των οικονομικών δικαιούχων. Προσκόμιση επικυρωμένων αντιγράφων αποσπάσματος μετοχολογίου. Άρνηση φορολογικής αρχής να δεχθεί την εξαίρεση από τον φόρο λόγω μη προσκόμιση συγκεκριμένης βεβαίωσης.
Στε 1389/2019
Ειδικός φόρος επί των ακινήτων (ν. 3091/2002) – Εταιρεία εδρεύουσα σε άλλο κράτος μέλος της ΕΕ – Επίκληση trust όσον αφορά τα στοιχεία των αληθών μετόχων της – Ενωσιακές αρχές της αμοιβαίας εμπιστοσύνης και αναγνώρισης των εγγραφών στο μητρώο εταιρειών κράτους μέλους της ΕΕ – Ύψος του φόρου σε περίπτωση που μέτοχος είναι και τραπεζική εταιρεία εισηγμένη στο χρηματιστήριο Αρχές της ισότητας και της αναλογικότητας.
ΣτΕ B´ 795/2022
Ιδιαίτερη μνεία γίνεται στην ανωτέρω απόφαση του Στε με την οποία παραπέμπει την υπόθεση στην επταμελή σύνθεση, λόγω σπουδαιότητας των τιθέμενων ζητημάτων και αντίθετης νομολογίας ως προς την ερμηνεία του άρθρου 15 ν. 3091/2002 και την συμβατότητα των διατάξεων του προς το Σύνταγμα και το Πρόσθετο Πρωτόκολλο 7 (αναμένεται η έκδοση απόφασης ).
Σύμφωνα με την κρατήσασα γνώμη ο νομοθέτης, με τις διατάξεις του άρθρου 15 του ν. 3091/2002, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 57 του ν. 3842/2010, δεν απέβλεψε στη φοροδοτική ικανότητα που απορρέει από αυτή καθαυτή την κατοχή της ακίνητης περιουσίας ως φορολογητέας ύλης (πηγής πλούτου, διαφορετικής από το εισόδημα), αλλά στην πάταξη της φοροαποφυγής. Περαιτέρω, από τη γραμματική διατύπωση των οικείων διατάξεων, που αναφέρουν ως υπόχρεους όλα καταρχήν τα νομικά πρόσωπα που έχουν ακίνητα στην Ελλάδα θεσπίζοντας συγχρόνως ευρύτατες κατηγορίες εξαιρέσεων, αντιστρέφεται η σχέση «κανόνα – εξαιρέσεως» και καθίσταται, με τις αλλεπάλληλες προσθήκες και τροποποιήσεις των εν λόγω εξαιρέσεων, ασαφής ο κύκλος των βαρυνομένων προσώπων. Και ναι μεν προβλέπεται ότι η προσκόμιση των σχετικών με τη μετοχική σύνθεση των βαρυνομένων εταιρειών στοιχείων δύναται, υπό προϋποθέσεις, να οδηγήσει στην απαλλαγή των εν λόγω εταιρειών από τον ένδικο φόρο, στις περιπτώσεις, όμως, που μέρος των μετοχών ανώνυμης εταιρείας που έχει την έδρα της στην Ελλάδα ή σε άλλη χώρα της Ευρωπαϊκής Ενώσεως ανήκει σε νομική οντότητα η οποία έχει την καταστατική της έδρα σε χώρα εκτός Ευρωπαϊκής Ενώσεως («offshore εταιρείες»), αποκλείεται η δυνατότητα απαλλαγής εάν δεν υπάρχει σε ισχύ σύμβαση διοικητικής συνδρομής για την καταπολέμηση της απάτης και της φοροδιαφυγής μεταξύ της Ελλάδας και της εν λόγω τρίτης χώρας.
Με τα δεδομένα, όμως, αυτά, στις εν λόγω περιπτώσεις, οι επίμαχες διατάξεις προσομοιάζουν προς αμάχητο τεκμήριο φοροδιαφυγής ή φοροαποφυγής, ενόψει δε τούτου, καθώς και του ότι ο επίδικος ειδικός φόρος επί των ακινήτων, ως εκ του ύψους και του πάγιου χαρακτήρα του (15% ετησίως), θίγει τον πυρήνα της περιουσίας των φορολογούμενων νομικών προσώπων, οι ως άνω διατάξεις αντίκεινται στα άρθρα 4 παρ. 5, 17 παρ. 1, 20 παρ. 1, 25 και 78 παρ. 1 του Συντάγματος, στην αρχή της αναλογικότητας, καθώς και στο άρθρο 1 του Πρώτου Προσθέτου Πρωτοκόλλου της Ε.Σ.Δ.Α.
* Οι πληροφορίες είναι ακριβείς με βάση τα δεδομένα που είναι γνωστά στον συγγραφεά κατά τον χρόνο σύνταξης του άρθρου. Δεν έχουμε υποχρέωση να επικαιροποιούμε τα αναρτημένα άρθρα. Η δικηγορική μας εταρεία δεν αναλαμβάνει ευθύνη έναντι οποιουδήποτε τρίτου που δεν είναι πελάτης και δεν έχει υπογράψει τους όρους συνεργασίας μας.