a

Copyright 2023 Ιάσων Σκουζός TaxLaw.
All Rights Reserved.

espa
Back to top

Παροχή ακινήτου ΑΕ ως κατοικία σε μέτοχο της εταιρίας – φορολογικά θέματα και ασφαλιστικές εισφορές για τον μέτοχο και την εταιρία

Ιάσων Σκουζός - TaxLaw > Κλάδοι Δικαίου  > Φορολογικό Δίκαιο  > Παροχή ακινήτου ΑΕ ως κατοικία σε μέτοχο της εταιρίας – φορολογικά θέματα και ασφαλιστικές εισφορές για τον μέτοχο και την εταιρία

Παροχή ακινήτου ΑΕ ως κατοικία σε μέτοχο της εταιρίας – φορολογικά θέματα και ασφαλιστικές εισφορές για τον μέτοχο και την εταιρία

Α. Η παροχή ακινήτου της ΑΕ για κατοικία του μετόχου για το φυσικό πρόσωπο έχει τις εξής συνέπειες:
1. Θεωρείται εισόδημα από μισθωτή εργασία.
Σύμφωνα με το άρθρο 13 ν. 4172/2013, οποιεσδήποτε παροχές σε είδος που λαμβάνει ένας εργαζόμενος, όπως καθορίζεται από το άρθρο 12 επ ΚΦΕ ή συγγενικό πρόσωπο αυτού συνυπολογίζονται στο φορολογητέο εισόδημα του στην αγοραία αξία τους, εφόσον η συνολική αξία των παροχών σε είδος υπερβαίνει το ποσό 300 ευρώ ανά φορολογικό έτος. Ιδίως, παροχή σε είδος θεωρείται η παραχώρηση κατοικίας, με τις προϋποθέσεις της παρ. 5 του ίδιου άρθρου.
Το φορολογητέο εισόδημα από μισθωτή εργασία και συντάξεις υποβάλλεται σε φόρο, σύμφωνα με την ακόλουθη κλίμακα (άρθρο 15 ΚΦΕ):

Εισόδημα (ευρώ) Συντελεστής %
0 – 20.000 22%
20.001 – 30.000 29%
30.001 – 40.000 37%
40.001 – 45%

Στις παροχές σε είδος του άρθρου 13 του ν.4172/2013, λόγω του ότι η αποτίμησή τους είναι δυσχερής κατά τη στιγμή της χορήγησής τους, δεν διενεργείται παρακράτηση φόρου επί των παροχών αυτών, αλλά ο οφειλόμενος φόρος υπολογίζεται κατά την εκκαθάριση της δήλωσης, δεδομένου ότι η αξία τους (εφόσον αυτές φορολογούνται) προσαυξάνει το εισόδημα από μισθωτή εργασία των δικαιούχων. Σε περιπτώσεις που έχει ήδη διενεργηθεί παρακράτηση φόρου επί των παροχών αυτών, ο φόρος αυτός θα συμψηφισθεί κατά την εκκαθάριση (ΠΟΛ 1072/31.3.2015).

Να σημειωθεί ότι το ανωτέρω εισόδημα θα συμψηφισθεί με τα λοιπά εισοδήματα του φυσικού προσώπου (πραγματικά ή τεκμαρτά), και εφόσον υπερβαίνουν συνολικά τα 12.000 ευρώ, επιβάλλεται ειδική εισφορά αλληλεγγύης (άρθρο 43Α ΚΦΕ).

Με την ΠΟΛ 1219/2015, διευκρινίστηκε ότι παροχή σε είδος είναι και η αγοραία αξία από την παραχώρηση κατοικίας σε εργαζόμενο ή εταίρο ή μέτοχο από φυσικό πρόσωπο ή νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα για οποιοδήποτε χρονικό διάστημα εντός του φορολογικού έτους. Η παροχή αυτή αποτιμάται στο ποσό του μισθώματος που καταβάλλεται απευθείας από τον εργοδότη προς τον εκμισθωτή της παραχωρούμενης κατοικίας, ενώ στην περίπτωση που η προς παραχώρηση κατοικία ανήκει στον εργοδότη, η παροχή σε είδος αποτιμάται σε ποσοστό 3% επί της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου.

Η ανωτέρω διάταξη δεν καταλαμβάνει τις κάτωθι περιπτώσεις:
α) Την παροχή καταλύματος από το Δημόσιο και φορείς του Δημοσίου σε υπηρετούντες σε αυτό (π.χ. σε ένστολους), δεδομένου ότι η μετακίνησή τους αποτελεί εκ του νόμου υποχρέωση.
β) Την παροχή καταλύματος (οικίας) σε εργαζόμενους, εταίρους ή μετόχους από φυσικό πρόσωπο ή νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα λόγω πρόσκαιρης μετακίνησής αυτών σε υποκαταστήματα ή εργοτάξια ή λοιπές επαγγελματικές εγκαταστάσεις του εργοδότη στα πλαίσια της εργασίας τους (ενδεικτικά αναφέρεται η περίπτωση όπου ο εργοδότης διατηρεί οικία εκτός της έδρας της επιχείρησής του για τις ανάγκες προσωρινής διαμονής – π.χ. μία εβδομάδα, ένας μήνας – των εργαζομένων που χρειάζεται να μεταβούν προσωρινά εκτός έδρας για τις ανάγκες της επιχείρησης του εργοδότη).

Συνακόλουθα, η δωρεάν παραχώρηση του ακινήτου από την εταιρία στον μέτοχο θεωρείται παροχή σε είδος, δηλαδή μισθός και φορολογείται με την άνω κλίμακα. Για τον υπολογισμό της φορολογητέας βάσης, όπως αναφέραμε ανωτέρω, η παροχή σε είδος αποτιμάται σε ποσοστό 3% επί της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου.

Αντίθετα, αν η κατοικία παραχωρείται για προσωρινή μετακίνηση του μετόχου σε κάποιο υποκατάστημα ή άλλη επαγγελματική εγκατάσταση της εταιρίας στα πλαίσια της εργασίας του, δεν θεωρείται παροχή σε είδος.

2. Θεωρείται αντικειμενική δαπάνη για κύρια κατοικία
Για το φυσικό πρόσωπο η δωρεάν παραχωρούμενη κατοικία θεωρείται τεκμήριο κατ’ άρθρο 31 ΚΦΕ, και ανάλογα τα τετραγωνικά μέτρα της κατοικίας υπολογίζεται η ετήσια αντικειμενική δαπάνη.

3. Επιβάλλονται ασφαλιστικές εισφορές (ΕΦΚΑ)
Σύμφωνα με το άρθρο 17 του κανονισμού ασφάλισης του ΙΚΑ, προβλέπεται ότι ως μισθός επί του οποίου υπολογίζονται εισφορές λογίζεται ο εις χρήμα συμφωνημένος προσαυξημένος και με τις παροχές σε είδος (κατοικία, τροφή , θέρμανση). Τα ως άνω ισχύουν και στη περίπτωση του ΕΦΚΑ, μέχρι να εκδοθεί ο σχετικός κανονισμός ΕΦΚΑ.

Για την καταβολή των ασφαλιστικών εισφορών που αναλογούν στο εισόδημα από παροχή κατοικίας (το φορολογητέο εισόδημα από παροχή κατοικίας υπολογίζεται με βάση την ΠΟΛ 1219/2014 παρ.5). Όπως αναφέραμε ανωτέρω, βάση υπολογισμού της παροχής στη περίπτωση δωρεάν παραχώρησης ακινήτου σε εργαζόμενη παροχή σε είδος αποτιμάται σε ποσοστό 3% επί της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου.
Τέλος, Υποβάλλεται ΑΠΔ με κωδικό «λοιπές αποδοχές».

Β. Η παροχή ακινήτου της ΑΕ για κατοικία του μετόχου για την εταιρία:
1. Εκπίπτει ως δαπάνη
Άρθρο 22 ΚΦΕ, κατά τον προσδιορισμό του κέρδους από επιχειρηματική δραστηριότητα, επιτρέπεται η έκπτωση όλων των δαπανών, οι οποίες:
α) πραγματοποιούνται προς το συμφέρον της επιχείρησης ή κατά τις συνήθεις εμπορικές συναλλαγές της,
β) αντιστοιχούν σε πραγματική συναλλαγή και η αξία της συναλλαγής δεν κρίνεται κατώτερη ή ανώτερη της αγοραίας, στη βάση των στοιχείων που διαθέτει η Φορολογική Διοίκηση
γ) εγγράφονται στα τηρούμενα βιβλία απεικόνισης των συναλλαγών της περιόδου κατά την οποία πραγματοποιούνται και αποδεικνύονται με κατάλληλα δικαιολογητικά.

Με την ΠΟΛ 1113/2015 διευκρινίζεται ότι όποια δαπάνη έχει χαρακτηρισθεί ως παροχή σε είδος με βάση το άρθρο 13 του ν. 4172/2013 (ΠΟΛ. 1219/2014) και φορολογείται ως εισόδημα από μισθωτή εργασία, θεωρείται ότι πραγματοποιείται προς το συμφέρον της επιχείρησης (άρθρο 22 περ. α΄) και εκπίπτει ως έξοδο μισθοδοσίας, εφόσον πληρούνται και οι λοιπές προϋποθέσεις των περ. β΄ και γ΄ του άρθρου 22.

Συνεπώς, η δωρεάν παραχώρηση ακινήτου της εταιρίας στον μέτοχο, εφόσον χαρακτηρίζεται παροχή σε είδος εκπίπτει ως έξοδο μισθοδοσίας, με την προϋπόθεση να αντιστοιχεί σε πραγματική συναλλαγή και αν εγγράφεται στα βιβλία της εταιρίας.

2. Εκπίπτει η φορολογική απόσβεση του παγίου στοιχείου
Με το άρθρο 24 ΚΦΕ καθορίζονται οι φορολογικές αποσβέσεις οι οποίες εκπίπτουν από το σύνολο των εσόδων από επιχειρηματικές συναλλαγές προκειμένου για τον προσδιορισμό του κέρδους από επιχειρηματική δραστηριότητα. Οι φορολογικές αποσβέσεις των στοιχείων του ενεργητικού εκπίπτουν από: α) τον κύριο των πάγιων στοιχείων του ενεργητικού της επιχείρησης σε όλες τις περιπτώσεις εκτός της περίπτωσης β’, β) τον μισθωτή, σε περίπτωση χρηματοοικονομικής μίσθωσης.

Εφόσον το ακίνητο θα ανήκει κατά κυριότητα στην εταιρία, αυτό θεωρείται αποσβέσιμο στοιχείο και εκπίπτει από τα ακαθάριστα έσοδα της εταιρίας, σύμφωνα με τους υπολογισμούς του άρθρου 24 ΚΦΕ.

error: Content is protected !!