Φωτοβολταϊκά: σύντομο ιστορικό νομοθετικών αλλαγών και φορολογικών επιβαρύνσεων
Με τα φωτοβολταϊκά συστήματα, η Ευρωπαϊκή Ένωση θέλησε να ωθήσει τους πολίτες των κρατών – μελών της να αξιοποιήσουν την ηλιακή ενέργεια. Έτσι, τέθηκαν σε εφαρμογή Προγράμματα ανάπτυξης φωτοβολταϊκών και ηλιακών συστημάτων, στα οποία μπορούσαν να μετέχουν όλοι οι πολίτες, φυσικά και νομικά πρόσωπα, με πολύ ευνοϊκές ρυθμίσεις και πολλά κίνητρα. Τα προγράμματα αυτά, τα οποία ήδη από το έτος 2010, σταδιακά, άρχισαν να εφαρμόζονται και στη χώρα μας, είχαν ως μοναδική προϋπόθεση, την κυριότητα του ακινήτου (όπως για παράδειγμα στέγες, στέγαστρα, αποθήκες, κτιριακές εγκαταστάσεις, οικόπεδα κλπ), όπου θα τοποθετηθούν τα φωτοβολταϊκά συστήματα και τη σύνδεση αυτών με τη Δ.Ε.Η. Το κέρδος, μάλιστα, για τους κατόχους φωτοβολταϊκών ήταν διπλό, καθώς και εισέπρατταν χρήματα με την πώληση του παραγόμενου ρεύματος στη Δ.Ε.Η., και δεν χρειαζόταν να πληρώνουν για το ρεύμα που οι ίδιοι κατανάλωναν. Εξίσου, όμως, σημαντικό, ιδίως για όσους αποφάσιζαν να τοποθετήσουν φωτοβολταϊκά συστήματα στις στέγες τους, ήταν και το γεγονός ότι, λόγω του μικρού μεγέθους του συστήματος που προβλεπόταν για κάθε κτίριο, δεν φορολογούνταν για τα έσοδα που προέκυπταν από την πώληση του παραγόμενου ρεύματος.
Ωστόσο, αυτή η δράση εξοικονόμησης ενέργειας, αν και ξεκίνησε ως πολλά υποσχόμενη, στην πορεία κατέστη ιδιαιτέρως δυσμενής, όχι μόνο για τους έλληνες μικρούς και μεσαίους παραγωγούς, αλλά και για μεγάλες ξένες εταιρείες που εξαιτίας των υψηλών εγγυημένων προσφερόμενων τιμών, επένδυσαν σημαντικά στον κλάδο αυτό, με αποτέλεσμα τώρα να εμφανίζουν σοβαρό πρόβλημα βιωσιμότητας.
Συγκεκριμένα, ως προς τα οικιακά φωτοβολταϊκά συστήματα σε στέγες, οι ιδιοκτήτες κατά την εγκατάστασή τους, όχι μόνο δεν απαλλάχθηκαν από το φόρο στην προμήθεια του ακριβού εξοπλισμού, αλλά επιβαρύνθηκαν επιπλέον και με υψηλού ποσού παράβολα Δημοσίου, ενώ συγχρόνως, προκειμένου να καλύψουν τις απαιτήσεις της Δ.Ε.Η, υποχρεώθηκαν να προβούν σε αγορά ειδικού πρόσθετου εξοπλισμού και δεσμεύτηκαν για τις εγκαταστάσεις για 25 έτη.
Περαιτέρω, με το Ν.4093/2012, επιβλήθηκε έκτακτη εισφορά αλληλεγγύης στο εισόδημα που προκύπτει από την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από φωτοβολταϊκά συστήματα, η οποία μάλιστα σύμφωνα και με αποφάσεις του ΣτΕ, κρίθηκε ως συνταγματική, καθώς συνιστά φόρο και δεν δύναται να θεωρηθεί ως μονομερής μεταβολή των όρων της σύμβασης, ενώ επίσης το γεγονός και μόνο ότι οι τιμές πώλησης εκ μέρους των παραγωγών είναι «εγγυημένες από τον νόμο», δεν συνεπάγεται και το αφορολόγητο αυτών.
Στη συνέχεια, με το πολυνομοσχέδιο του Υπουργείου Οικονομικών (Ν. 4254/2014), γνωστό και ως «new deal», οι παραγωγοί είδαν τις συμβάσεις τους να ανατρέπονται μονομερώς και αναδρομικά. Συγκεκριμένα, οι «εγγυημένες από τον νόμο» τιμές των συμβάσεων αγοραπωλησίας ηλεκτρικής ενέργειας από φωτοβολταϊκούς σταθμούς, μειώθηκαν αναδρομικώς, έως και 40%, και οι παραγωγοί υποχρεώθηκαν στην έκδοση πιστωτικών τιμολογίων. Οι περικοπές των τιμών, μάλιστα, στα Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά (π.χ. Κρήτη) ήταν δυσμενέστερες από όλες τις άλλες κατηγορίες παραγωγών και σε πολλές περιπτώσεις ανήλθαν στο 53%.
Οι νέες αυτές ρυθμίσεις, εκτός των άλλων, αποτέλεσαν αναμφισβήτητα και παραβίαση του διατάξεων περί προστασίας του ελεύθερου ανταγωνισμού, πλήττοντας τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων φωτοβολταϊκών έναντι άλλων επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στην αγορά ενέργειας. Εκατοντάδες παραγωγοί και επιχειρήσεις, λοιπόν, βλέποντας τις επενδύσεις τους να απαξιώνονται ολοσχερώς, δήλωσαν αντίθετοι με τις νέες ρυθμίσεις και δεν δίστασαν να προσφύγουν στη δικαιοσύνη, τόσο κατά του Λειτουργού της Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (Λ.Α.Γ.Η.Ε.), όσο και κατά του Διαχειριστή του Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας (Δ.Ε.Δ.Δ.Η.Ε.), αιτούμενοι τα ποσά που αντιστοιχούν στα πιστωτικά τιμολόγια για την παραχθείσα ηλεκτρική ενέργεια, αλλά και την αποκατάσταση της ηθικής τους βλάβης.
Σημειώνεται ότι σε μία προσπάθεια εξομάλυνσης των δυσμενών συνεπειών, την 30.12.2014, υπεγράφη απόφαση του Υπουργείου Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής η οποία αφορά στην αυτοπαραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με ενεργειακό συμψηφισμό από φωτοβολταικά συστήματα (αρ.πρωτ.ΑΠΕΗΛ/Α/Φ1/οικ.24461). Με τον τρόπο αυτό, καθίσταται πλέον ελκυστική η αυτοπαραγωγή ενέργειας από φωτοβολταικά συστήματα, ενώ θεσπίζεται για πρώτη φορά ο ενεργειακός συμψηφισμός (net – metering), με ευνοϊκούς όρους, όπως το ότι η αυτοπαραγωγή θα γίνεται από οποιονδήποτε (ιδιοκτήτη ή μισθωτή) στη μέση και χαμηλή τάση και τα όρια για το Μη Διασυνδεδεμένο Σύστημα θα παρουσιάζουν αξιόλογες διαφοροποιήσεις.
Ημερομηνία δημοσίευσης: 18/3/2015