Απασχόληση εργαζομένων πέραν του νομίμου ωραρίου

Απασχόληση εργαζομένων πέραν του νομίμου ωραρίου

I. Υπερεργασία 

Τι είναι: είναι η εργασία  που παρέχεται πέρα από το εβδομαδιαίο ωράριο, δηλαδή πέρα από τις 40 ώρες, και μέχρι τη συμπλήρωση των 45 ωρών για όσους εργάζονται με το σύστημα της 5ήμερης εβδομαδιαίας εργασίας και μέχρι τη συμπλήρωση των 48 ωρών για όσους εργάζονται με το σύστημα της 6ήμερης εβδομαδιαίας εργασίας.

Πως αμείβεται: για κάθε μία ώρα εργασίας πάνω από τις 40 και μέχρι τι 48 (για όσους εργάζονται 6ήμερο) καταβάλλεται το ωρομίσθιο που αντιστοιχεί σε αυτές τις ώρες με επιπλέον προσαύξηση 20%.

Για κάθε μία ώρα εργασίας πάνω από τις 40 και μέχρι τις 45 (για όσους εργάζονται 5ήμερο) καταβάλλεται το ωρομίσθιο που αντιστοιχεί σε αυτές  με επιπλέον προσαύξηση 20%.

Σε περίπτωση που η υπερεργασία συμπέσει στα όρια της νυκτερινής εργασίας ή σε ημέρα Κυριακή ή άλλη αργία, ο εργαζόμενος δικαιούται για κάθε ώρα υπερεργασίας  το καταβαλλόμενο ωρομίσθιο με προσαύξηση που υπολογίζεται επί του νομίμου ωρομισθίου 25% (για νυκτερινή εργασία) ή 75% (για εργασία Κυριακές και εξαιρέσιμες εορτές), και προσαύξηση 20% που υπολογίζεται στο άθροισμα του καταβαλλόμενου ωρομισθίου με τις ανωτέρω προσαυξήσεις.

II. Υπερωρία

Τι είναι: είναι η εργασία εκείνη η οποία παρέχεται πέρα από τα χρονικά όρια της ημερήσιας εργασίας που καθορίζεται από τον νόμο. Το ανώτατο νόμιμο ημερήσιο ωράριο εργασίας είναι 8 ώρες επί 6ήμερης εβδομαδιαίας εργασίας και 9 ώρες επί 5ήμερης εβδομαδιαίας εργασίας. Δεδομένου ότι κατά τα ανωτέρω η απασχόληση από 40-45 ώρες στην 5ημερη εργασία και η απασχόληση από 40-48 ώρες στην 6ημερη εργασία συνιστά υπερεργασία, υπερωρία συνιστά αντιστοίχως η απασχόληση από την 46η ώρα για την 5ημερη εργασία και από την 49η ώρα για την 6ημερη εργασία.

Πως αμείβεται: για τον επιπλέον χρόνο εργασίας οι εργαζόμενοι λαμβάνουν πρόσθετη αμοιβή ίση με το ωρομίσθιο που αντιστοιχεί με επιπλέον ειδική προσαύξηση ανάλογα με το αν η υπερωρία είναι νόμιμη ή παράνομη.

Νόμιμη είναι η υπερωρία, όταν:  α) έχει αναγγελθεί στην Επιθεώρηση Εργασίας, β) τηρείται από τον εργοδότη το Ειδικό Βιβλίο υπερωριών και γ) δεν υπερβαίνει τα όρια που καθορίζονται κάθε εξάμηνο με απόφαση του Υπουργού Εργασίας.

Αν δεν πληρούνται οι παραπάνω προϋποθέσεις τότε η υπερωρία είναι παράνομη.

Για κάθε ώρα νόμιμης υπερωρίας και μέχρι τη συμπλήρωση 120 ωρών το χρόνο, ο εργαζόμενος δικαιούται αμοιβή ίση με το ωρομίσθιο που καταβάλλεται με επιπλέον προσαύξηση 40%.Για τις ώρες υπερωρίας πέραν των 120 ωρών το χρόνο καταβάλλεται το ωρομίσθιο με επιπλέον προσαύξηση 60%.

Για κάθε υπερωρία που είναι σύμφωνα με τα παραπάνω παράνομη ο εργαζόμενος δικαιούται αποζημίωση ίση με το ωρομίσθιο που καταβάλλεται προσαυξημένο κατά 80%.

Σε περίπτωση που η υπερωρία συμπέσει στα όρια της νυκτερινής εργασίας ή σε ημέρα Κυριακή ή  άλλη αργία, ο εργαζόμενος δικαιούται για κάθε ώρα υπερωρίας  το καταβαλλόμενο ωρομίσθιο με προσαύξηση που υπολογίζεται επί του νομίμου ωρομισθίου 25% (για νυκτερινή εργασία) ή 75% (για εργασία Κυριακές και εξαιρέσιμες εορτές), και προσαύξηση 40% ή 60% ή 80% αντιστοίχως, που υπολογίζεται στο άθροισμα του καταβαλλόμενου ωρομισθίου με τις ανωτέρω προσαυξήσεις.

III. Νυκτερινή εργασία

Τι είναι: είναι η εργασία, η οποία παρέχεται κατά τις νυκτερινές ώρες, δηλαδή από τις 10 μ.μ. έως και τις 6 π.μ.

Πως αμείβεται: για κάθε ώρα νυκτερινής εργασίας καταβάλλεται το συμφωνημένο ωρομίσθιο με επιπλέον προσαύξηση 25%, η οποία προσαύξηση υπολογίζεται επί του νομίμου ημερομισθίου και όχι επί του καταβαλλόμενου, δηλαδή επί του ωρομισθίου που ορίζει ο νόμος και όχι επί του ωρομισθίου που καταβάλλεται από τον εργοδότη κατόπιν συμφωνίας με τον εργαζόμενο.

IV. Εργασία το Σάββατο

Τι είναι: είναι η εργασία που παρέχεται κατά παράβαση του συστήματος της 5ήμερης εβδομαδιαίας εργασίας το Σάββατο (ή γενικότερα την έκτη μέρα της εργασιακής εβδομάδας).

Πως αμείβεται: για εργασία που παρέχεται την έκτη μέρα της εβδομάδας, ο εργαζόμενος δικαιούται το ημερομίσθιο που καταβάλλεται προσαυξημένο κατά 30%.

V. Εργασία την Κυριακή και σε εξαιρέσιμες εορτές

Τι είναι: είναι η εργασία που παρέχεται την ημέρα Κυριακή και τις ημέρες που από τον νόμο έχουν οριστεί ως εξαιρέσιμες εορτές. Εξαιρέσιμες εορτές – αργίες θεωρούνται:

α) 25η Δεκεμβρίου,

β) η Δευτέρα του Πάσχα,

γ)η 25η Μαρτίου,

δ)η 15η Αυγούστου,

ε) η 28η Οκτωβρίου,

στ)η 1η Μαΐου.

Οι τέσσερις πρώτες εορτές είναι υποχρεωτικές αργίες, απαγορεύεται δηλαδή η λειτουργία των επιχειρήσεων και η απασχόληση των εργαζομένων, ενώ οι δύο τελευταίες είναι προαιρετικές αργίες, δηλαδή η απασχόληση ή μη κατά τις μέρες αυτές αποφασίζεται από τον εργοδότη. Συγκεκριμένα, την 1η Μαΐου κάθε χρόνο έχει δικαίωμα ο Υπουργός Εργασίας να την καθορίζει ως ημέρα υποχρεωτικής αργίας (κάτι το οποίο συνηθίζεται τα τελευταία χρόνια), οπότε το παραπάνω δικαίωμα του εργοδότη σχετικά με την Πρωτομαγιά ασκείται υπό την επιφύλαξη τυχόν Υπουργικής Απόφασης σχετικά με την ημέρα αυτή.

Πως αμείβεται: εξαρτάται από τον τρόπο με τον οποίο αμείβεται ο εργαζόμενος.

Α)Αν αμείβεται με ημερομίσθιο:

1)Κυριακή εργασία:

Ο εργαζόμενος δικαιούται το συνηθισμένο καταβαλλόμενο (και σε κάθε περίπτωση όχι μικρότερο από αυτό που προβλέπεται στον νόμο) σε αυτόν ημερομίσθιο, με προσαύξηση 75% που υπολογίζεται επί του ημερομισθίου που προβλέπεται στον νόμο και όχι επί του συνήθως καταβεβλημένου.

2)Εξαιρέσιμες εορτές:

α)Υποχρεωτικές αργίες: Για τις μέρες αυτές υποχρεωτικά πρέπει να καταβληθεί το ημερομίσθιο που δικαιούται ο εργαζόμενος. Αν ο εργαζόμενος απασχοληθεί σε ημέρα υποχρεωτικής αργίας τότε δικαιούται να λάβει το συνήθως καταβαλλόμενο ημερομίσθιο με επιπλέον προσαύξηση 75% επί του νομίμου ημερομισθίου (όπως προβλέπεται και για τις Κυριακές).

β)Προαιρετικές αργίες: Ισχύει ότι και για τις υποχρεωτικές αργίες, με τη διαφορά ότι ο εργοδότης αποφασίζει αν θα λειτουργήσει η επιχείρησή του ή αν θα αργήσει.

Β) Αν αμείβεται με μηνιαίο μισθό

1)Κυριακή εργασία:

Ο εργαζόμενος δικαιούται την προσαύξηση 75% επί του 1/25 του μισθού του, μόνο αν επιτρέπεται από τη φύση της εργασίας του η απασχόλησή του την Κυριακή και αν του δοθεί το δικαίωμα ανάπαυσης σε άλλη εργάσιμη μέρα. Αν δεν του δοθεί το σχετικό δικαίωμα ανάπαυσης τότε δικαιούται όλο τον ημερήσιο μισθό του, μαζί με τα ωρομίσθια που αντιστοιχούν στις ώρες απασχόλησής του, προσαυξημένα κατά 75% (επί του νόμιμου ωρομισθίου).

2)Εξαιρέσιμες εορτές:

α)Υποχρεωτικές αργίες:

1α) Αν πρόκειται για μισθωτούς που εργάζονται σε επιχειρήσεις που έχουν δικαίωμα λειτουργίας κατά τις υποχρεωτικές αργίες, δηλαδή επιχειρήσεις που λειτουργούν νόμιμα Κυριακές και αργίες, τότε δικαιούνται να λάβουν μόνο την προσαύξηση επί του 75% του νόμιμου ημερομισθίου τους (δηλαδή 75% του 1/25 του μηνιαίου μισθού)

2α) Αν πρόκειται για μισθωτούς που εκτάκτως λειτουργούν Κυριακές και μέρες αργίας, τότε δικαιούνται να λάβουν τον συνηθισμένο ημερήσιο μισθό τους (1/25 του μηνιαίου μισθού) και επιπλέον προσαύξηση 75% επί του νόμιμου μισθού τους.

β) Προαιρετικές αργίες:

1β) Αν πρόκειται για επιχείρηση η οποία συνήθως λειτουργεί κατά τις προαιρετικές αργίες οφείλεται μόνο το ημερομίσθιο για τη μέρα αυτή, το οποίο έτσι κι αλλιώς συμπεριλαμβάνεται στον μηνιαίο μισθό.

2β) Αν πρόκειται για επιχείρηση που δεν λειτουργεί συνήθως κατά τις προαιρετικές αργίες, αλλά λειτουργεί εκτάκτως τότε δικαιούνται το 1/25 του μηνιαίου μισθού τους πλέον προσαύξησης 75% επί του νόμιμου μισθού τους.

Όσοι μισθωτοί εργάζονται παράνομα κατά τις ανωτέρω εξαιρέσιμες εορτές, δικαιούνται να λάβουν το 1/25 του μηνιαίου μισθού τους και επιπλέον προσαύξηση 75% επί του νόμιμου μισθού τους.

VI. Εργασία εκτός έδρας

Τι είναι: είναι η εργασία που παρέχεται, καθώς και η διανυκτέρευση πρόσκαιρα σε τόπο διαφορετικό από αυτόν που έχει συμφωνηθεί ρητά ή σιωπηρά ως τόπος παροχής της εργασίας.

Πως αμείβεται: η πρόσθετη αποζημίωση που καταβάλλεται στον εργαζόμενο είναι ίση με ένα ημερομίσθιο (ή με 1/25 του νόμιμου μισθού για όσους αμείβονται με μηνιαίο μισθό).

Όταν στον εργαζόμενο που εργάζεται εκτός έδρας παρέχεται από τον εργοδότη τροφή και στέγη(ως στέγη νοείται η κατοικία) τότε καταβάλλεται το 1/4 του ημερομισθίου.

Όταν καταβάλλεται μόνο τροφή καταβάλλεται το 1/2 του ημερομισθίου και όταν καταβάλλεται μόνο στέγη τα 4/5 του ημερομισθίου.

Σημειωτέο επίσης ότι όταν ο εργαζόμενος μεταβαίνει εκτός έδρας, ο χρόνος μετάβασης ή επιστροφής εκτός του ωραρίου θεωρείται δέσμευση της ελευθερίας του και επομένως δικαιούται πρόσθετη αμοιβή σύμφωνα και με τις διατάξεις του Αστικού Κώδικα (άρθρα 649 και 653).

             

              Συγκεντρωτικός πίνακας καταβλητέας αμοιβής ανάλογα με τον χρόνο παροχής της εργασίας

Υπερεργασία	Καταβαλλόμενο ωρομίσθιο + 20% προσαύξηση επί του καταβαλλόμενου ωρομισθίου
Υπερωρία	Καταβαλλόμενο ωρομίσθιο + 40% ή 60% ή 80% προσαύξηση επί του καταβαλλόμενου ωρομισθίου
Νυκτερινή εργασία	Καταβαλλόμενο ωρομίσθιο + 25% προσαύξηση επί του νομίμου ωρομισθίου
Κυριακή	Καταβαλλόμενο ημερομίσθιο + 75% προσαύξηση επί του νομίμου ημερομισθίου
Σάββατο (6η μέρα εργασίας)	Καταβαλλόμενο ημερομίσθιο + 30% προσαύξηση επί του καταβαλλόμενου ημερομισθίου
Εορτές –Υποχρεωτικές αργίες
Για επιχειρήσεις που συνήθως λειτουργούν σε εορτές	75% επί του νομίμου ημερομισθίου
Για επιχειρήσεις που εκτάκτως λειτουργούν σε εορτές	Καταβαλλόμενο ημερομίσθιο +75% προσαύξηση επί του νομίμου ημερομισθίου
Εορτές-Προαιρετικές αργίες
Για επιχειρήσεις που συνήθως λειτουργούν σε εορτές	Καταβαλλόμενο ημερομίσθιο
Για επιχειρήσεις που εκτάκτως λειτουργούν σε εορτές	Καταβαλλόμενο ωρομίσθιο+ 75% προσαύξηση επί του νομίμου ημερομισθίου
Παράνομη λειτουργία σε εορτές (γενικά)	Καταβαλλόμενο ωρομίσθιο + 75% προσαύξηση επί του νομίμου ημερομισθίου
Εκτός έδρας εργασία
Εκτός έδρας εργασία χωρίς παροχή τροφής και στέγης	Επιπλέον αποζημίωση ίση με ένα νόμιμο ημερομίσθιο
Εκτός έδρας εργασία με παροχή τροφής και στέγης	Επιπλέον αποζημίωση ίση με ¼ του νομίμου ημερομισθίου
Εκτός έδρας εργασία με παροχή τροφής	Επιπλέον αποζημίωση ίση με ½ του νομίμου ημερομισθίου
Εκτός έδρας εργασία με παροχή στέγης	Επιπλέον αποζημίωση ίση με 4/5 του νομίμου ημερομισθίου
Συρροή περισσότερων περιπτώσεων
Υπερεργασία μαζί με νυκτερινή εργασία ή/και Κυριακές	Καταβαλλόμενο ωρομίσθιο + 25%  επί του νομίμου (για νυκτερινή εργασία) ή/και + 75% επί του νομίμου (για Κυριακές) + 20% επί του αθροίσματος των προηγουμένων
Υπερωρία μαζί με νυκτερινή εργασία ή/και Κυριακές	Καταβαλλόμενο ωρομίσθιο + 25%  επί του νομίμου (για νυκτερινή εργασία) ή/και + 75% επί του νομίμου (για Κυριακές) + 40% ή 60% ή 80% επί του αθροίσματος των προηγουμένων (ανάλογα με το είδος των υπερωριών)