Δυνατότητα πολιτογράφησης ομογενούς από χώρα της πρώην ΕΣΣΔ που διαμένει στο εξωτερικό
Δυνατότητα πολιτογράφησης ομογενούς από χώρα της πρώην ΕΣΣΔ που διαμένει στο εξωτερικό
Σχετική νομοθεσία: Ν. 3284/2004 (Κώδικας της ελληνικής ιθαγένειας) και Ν 2790/2000 (Αποκατάσταση παλιννοστούντων ομογενών από χώρες της πρώην ΕΣΣΔ).
Κατ’ αρχήν ομογενείς που κατοικούν σε χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης μπορούν να αποκτήσουν την Ελληνική Ιθαγένεια μετά από σχετική αίτηση προς την Ελληνική Προξενική Αρχή του τόπου κατοικίας τους εφόσον: α) είναι ενήλικοι και β) δεν μπορεί να διαπιστωθεί η Ελληνική τους Ιθαγένεια βάσει των Συνθηκών Άγκυρας και Λοζάνης. [Σύμβαση της Λοζάνης «περί ανταλλαγής των Ελληνικών και Τουρκικών πληθυσμών» που κυρώθηκε με το από 25.8.1923 νομοθετικό διάταγμα, ΦΕΚ Α΄ 238) και Συμφωνία της Άγκυρας «περί τρόπου εφαρμογής της εν Λοζάννη υπογραφείσης Συμβάσεως περί ανταλλαγής των πληθυσμών» που κυρώθηκε με τον ν. 4793/1930, ΦΕΚ Α΄ 226].
Από την μελέτη των συνθηκών αυτών, δεν προκύπτει με ευκολία ποιοι πληθυσμοί καλύπτονται από τις συνθήκες αυτές, για αυτό απαιτούνται λεπτομέρειες όνομα, καταγωγή, θρήσκευμα, χρόνο και περιοχή εγκατάστασης στην πρώην ΕΣΣΔ, καθώς και ειδικές συνθήκες (πολιτικά γεγονότα ή διώξεις κλπ) του ενδιαφερόμενου.
Σύμφωνα με το άρθρο 10 του Ν 3284/2004 , ο ομογενής που διαμένει στο εξωτερικό υποβάλλει αίτηση πολιτογράφησης στον Έλληνα Πρόξενο του τόπου κατοικίας του, ο οποίος τη διαβιβάζει στο Υπουργείο Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης με έκθεσή του, στην οποία περιλαμβάνονται απαραιτήτως στοιχεία που τεκμηριώνουν την ιδιότητα του αιτούντος ως ομογενούς.
Μαζί με την αίτηση υποβάλλονται και α) δήλωση πολιτογράφησης, η οποία γίνεται
ενώπιον του Προξένου, παρουσία δύο Ελλήνων πολιτών ως μαρτύρων β) αντίγραφο διαβατηρίου ή άλλου ταξιδιωτικού εγγράφου γ) πιστοποιητικό γέννησης ή, σε περίπτωση ανυπαρξίας τούτου, πιστοποιητικό βάπτισης και δ) πιστοποιητικό ποινικού μητρώου των αλλοδαπών αρχών.
Σε κάθε περίπτωση γίνεται προσωπική συνέντευξη του αιτούντος από την επιτροπή.
Στη συνέχεια η αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου Εσωτερικών ύστερα από εξέταση των στοιχείων του φακέλου του ομογενούς και τη γνώμη του Υπουργείου Δημόσιας Τάξης για θέματα που αφορούν τη δημόσια τάξη και ασφάλεια, εισηγείται στον Υπουργό Εσωτερικών την αποδοχή ή μη του αιτήματος για πολιτογράφηση.
Οι προϋποθέσεις για την αποδοχή του αιτήματος δεν είναι ξεκάθαρες στην περίπτωση των ομογενών που διαμένουν εκτός Ελλάδας.
Μετά από έρευνα στη νομολογία (όπου οι περισσότερες αποφάσεις αφορούν στον προϊσχύσαντα νόμο Ν 2790/2000 περί αποκατάστασης παλιννοστούντων ομογενών από χώρες της πρώην ΕΣΣΔ) διαπιστώνονται τα εξής:
Για τη διαπίστωση της ιδιότητας του ομογενούς λαμβάνεται μεν ως κριτήριο η ελληνική καταγωγή (όπως αυτή αποδεικνύεται από έγγραφα κλπ) αλλά κυρίως λαμβάνεται υπ’ όψιν η «ελληνική εθνική συνείδηση» στο πρόσωπο του αιτούντος, για την ύπαρξη της οποίας αποφαίνεται η επιτροπή (μετά την προσωπική συνέντευξη) εξετάζοντας κυρίως:
1. Τη γνώση της ιστορικής διαδρομής των προγόνων του αιτούντος.
2. Την επαφή με τα ελληνικά ήθη και έθιμα, τις παραδόσεις και τον τρόπο ζωής, όπως αυτά διαμορφώθηκαν στον τόπο διαμονής των Ελλήνων στην χώρα προέλευσής του.
3. Τη γνώση στοιχείων της ιστορίας της Ελλάδος και του πολιτισμού της.
4. Τυχόν διώξεις ή διακρίσεις του αιτούντος και των προγόνων του (αυτό προφανώς δεν απαιτείται, πλην όμως συνεκτιμάται).
5. Τη συμμετοχή του αιτούντος σε ελληνικές εκδηλώσεις στην χώρα του.
6. Αν είναι μέλος ελληνικής κοινότητας ή ελληνικών συλλόγων στην χώρα του.
7. Τη γνώση της ελληνικής γλώσσας.
8. Τη γνώση της ποντιακής διαλέκτου, ρωμαϊκής ή τουρκικής (ανάλογα με την καταγωγή).
9. Τυχόν εγγραφή στα προξενικά μητρώα.
Από τον νόμο φαίνεται να προκύπτει υποχρεωτική εγγραφή μετά την πολιτογράφηση στα δημοτολόγια του τόπου κατοικίας του πολιτογραφηθέντος στην Ελλάδα, συνδέοντας έτσι την πολιτογράφηση με την μόνιμη διαμονή στην Ελλάδα.
Επίσης, από την πολιτογράφηση του αιτούντος αποκτούν την ελληνική ιθαγένεια χωρίς άλλη διατύπωση και τα τέκνα του, με την προϋπόθεση ότι είναι ανήλικα και άγαμα. Δεν ισχύει το ίδιο για σύζυγο.