Ρύθμιση των οφειλών υπερχρεωμένων φυσικών προσώπων Ν. 3869/2010
Ποιοι υπάγονται στον ν. 3869/2010
Ο οφειλέτης πρέπει να είναι φυσικό πρόσωπο και να έχει περιέλθει χωρίς δόλο σε μόνιμη αδυναμία πληρωμής χρηματικών οφειλών του. Το δόλο αποδεικνύει ο πιστωτής.
Σε περίπτωση που ο οφειλέτης είναι έμπορος, δεν μπορεί να υπαχθεί στον νόμο, άσχετα αν τα χρέη αφορούν την προσωπική ή την εμπορική του δραστηριότητα. (βλ. ΜΠρωτΑθ 1795 /2011). Δηλαδή μόνο χρέη που προέρχονται από περιορισμένη σε έκταση επαγγελματική δραστηριότητα, που δεν προσδίδει στον οφειλέτη την εμπορική ιδιότητα, μπορούν να υπαχθούν στη διαδικασία του ως άνω νόμου.
Με λίγα λόγια μπορούν να υπαχθούν άνεργοι, μισθωτοί, συνταξιούχοι και ελεύθεροι επαγγελματίες. Σύμφωνα με την πρώην υπουργό Λούκα Κατσέλη στη διαδικασία υπάγονται και μικροέμποροι, ενώ υπάρχει σχετική απόφαση του Ειρηνοδικείου Θεσσαλονίκης υπ’ αρίθμ. 5074/2011 που δέχεται ότι πρόσωπο που ασκεί ατομική επιχείρηση χωρίς να διατηρεί κατάστημα και χωρίς να χρησιμοποιεί προσωπικό προς τούτο υπάγεται στον νόμο. Εν τέλει, το δικαστήριο κρίνει κατά περίπτωση.
Τέλος, στη διαδικασία υπάγονται και πρώην έμποροι, για όλα τα χρέη που έχουν από το παρελθόν, καθώς με την παύση των εργασιών τους δεν έχουν πλέον πτωχευτική ικανότητα.
Αν ο οφειλέτης είναι έμπορος υπάρχει δυνατότητα υπαγωγής στη διαδικασία συνδιαλλαγής του πτωχευτικού κώδικα (άρθρο 99).
Ποιες οφειλές ρυθμίζονται
Ο οφειλέτης μπορεί να επιτύχει ρύθμιση για οφειλές που είναι ληξιπρόθεσμες, δηλαδή που η προθεσμία για την καταβολή τους έχει περάσει και τώρα ο δανειστής μπορεί να τις απαιτήσει. Με άλλα λόγια, δεν μπορεί να ρυθμίσει οφειλές για τις οποίες δεν είναι βέβαιο το ύψος τους.
Επίσης, δεν μπορεί να ρυθμίσει οφειλές που έχει αναλάβει το τελευταίο έτος πριν την υποβολή της αίτησης για την υπαγωγή του στον νόμο.
Τέλος, δεν επιτρέπεται η ρύθμιση οφειλών οι οποίες προέκυψαν από αδικοπραξία
που διαπράχθηκε με δόλο, από διοικητικά πρόστιμα, χρηματικές ποινές, φόρους και τέλη προς το Δημόσιο και τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης πρώτου και δευτέρου βαθμού, τέλη προς νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου και εισφορές προς οργανισμούς κοινωνικής ασφάλισης είτε που προέκυψαν από χορήγηση δανείων από Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 15 και 16 του ν. 3586/2007, όπως ισχύουν (Α’ 151).”
Η διαδικασία σε 10 απλά βήματα
1) Προσκόμιση από τον οφειλέτη των εξής εγγράφων:
– Τις αναλυτικές καταστάσεις οφειλών του από τον εκάστοτε πιστωτή (Τράπεζα, ιδιώτες, ΔΕΚΟ, κ.λ.π.). Οι ως άνω καταστάσεις χορηγούνται με υποβολή αίτησης του.
– Εκκαθαριστικό & Ε1 των 3 τελευταίων ετών.
– Ε9 και τυχόν μεταβολές της ακίνητης περιουσίας του και ΕΤΑΚ προηγούμενου έτους.
– Πρόσφατη μισθοδοσία για μισθωτούς ή κάρτα ανεργίας ή Ε3 για ελεύθερους επαγγελματίες (3 τελευταίων ετών) ή πρόσφατο ενημερωτικό σημείωμα του φορέα συνταξιοδότησης για τους συνταξιούχους.
– Εμπορική αξία ακινήτου/ακινήτων (στην περίπτωση που υπάρχουν).
– Τυχόν λοιπά δικαιολογητικά (πιστοποιητικά προβλημάτων υγείας, αναπηρία, κάρτα ανεργίας, επίδομα ανεργίας κλπ).
2) Κατάστρωση σχεδίου διευθέτησης οφειλών από δικηγόρο ή άλλο αρμόδιο πρόσωπο.
3) Προσπάθεια επίτευξης εξωδικαστικού συμβιβασμού με τους πιστωτές.
Σε περίπτωση του επιτυχίας εξωδικαστικού συμβιβασμού συντάσσεται πρακτικό που επικυρώνεται από τον Ειρηνοδίκη.
Σε περίπτωση αποτυχίας του εξωδικαστικού συμβιβασμού συνεχίζουμε, και ενεργούμε τα παρακάτω.
4) Ο δικηγόρος συντάσσει βεβαίωση αποτυχίας εξωδικαστικού συμβιβασμού.
5) Κατάθεση αίτησης στο ειρηνοδικείο. Αυτή περιέχει:
– Αίτηση για τη διευθέτηση
– Βεβαίωση για την αποτυχία του εξωδικαστικού συμβιβασμού
– Κατάσταση περιουσίας οφειλέτη
– Κατάσταση πιστωτών
– Υπεύθυνη δήλωση για την ορθότητα και την πληρότητα των καταστάσεων
– Σχέδιο διευθέτησης των οφειλών.
6) Μαζί με την κατάθεση της ως άνω αίτησης, κατάθεση στη γραμματεία του δικαστηρίου εγγράφων σχετικών με την περιουσία του οφειλέτη, τα εισοδήματά του, τους πιστωτές και τις απαιτήσεις τους, εντός μηνός από την υποβολή της αίτησης.
7) Αν συντρέχει περίπτωση, ο οφειλέτης μπορεί να κάνει αίτηση αναστολής της αναγκαστικής εκτέλεσης με ασφαλιστικά μέτρα.
8) Επίδοση στους πιστωτές αντιγράφου της αίτησης και πρόσκληση να υποβάλλουν στη γραμματεία του δικαστηρίου εγγράφως τις παρατηρήσεις τους και να δηλώσουν αν συμφωνούν με το σχέδιο μέσα σε αποκλειστική προθεσμία δύο (2) μηνών από την υποβολή της αίτησης. Η ως άνω επίδοση και η πρόσκληση πρέπει να γίνουν εντός ενός (1) μηνός από την υποβολή της αίτησης.
9) Μέσα σε αποκλειστική προθεσμία δέκα πέντε (15) ημερών μέρες από την πάροδο της δίμηνης προθεσμίας υποβολής παρατηρήσεων από τους πιστωτές, ο οφειλέτης μπορεί να επιφέρει μεταβολές στο σχέδιο και οι πιστωτές μπορούν να προβάλλουν αντιρρήσεις εκ νέου μέσα σε είκοσι (20) μέρες.
10) Αν επιτευχθεί δικαστικός συμβιβασμός: Ο Ειρηνοδίκης με απόφασή του επικυρώνει το σχέδιο.
Αν δεν επιτευχθεί δικαστικός συμβιβασμός: Γίνεται δικαστική ρύθμιση χρεών. Το Ειρηνοδικείο τότε ελέγχει την αίτηση του οφειλέτη και, ειδικότερα, αν ο οφειλέτης υπάγεται στον νόμο και εάν οι απαιτήσεις κατά αυτού είναι υπαρκτές.
Ποιοι είναι οι όροι του συμβιβασμού
Ο οφειλέτης αναλαμβάνει την υποχρέωση να καταβάλλει κάθε μήνα, έως και για τέσσερα χρόνια, μέρος του εισοδήματός του στους πιστωτές. Το ύψος των μηνιαίων καταβολών καθορίζεται από το δικαστήριο λαμβάνοντας υπόψη τα εισοδήματά του, τη δυνατότητα συνεισφοράς του συζύγου, τις βιοτικές ανάγκες του ιδίου και των προστατευόμενων μελών της οικογενείας του. Το υπόλοιπο του χρέους (μετά από την πληρωμή των δόσεων επί 4 χρόνια) διαγράφεται.
Αν υπάρχει ακίνητη περιουσία, το Ειρηνοδικείο διατάσσει τη ρευστοποίησή της για την ικανοποίηση των πιστωτών, εκτός από την κύρια ή μοναδική κατοικία του οφειλέτη, για την οποία υπάρχει ειδική προστασία.
Προσοχή:
Όσο διαρκεί η διαδικασία, το δικαστήριο μπορεί με αίτηση οποιουδήποτε έχει έννομο συμφέρον, να διατάξει με τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων, όποιο μέτρο κρίνει αναγκαίο για να αποτραπεί κάθε επιζήμια για τους πιστωτές μεταβολή της περιουσίας του οφειλέτη ή μείωση της αξίας της μέχρι να δημοσιευθεί η απόφαση επί της αίτησης για τη ρύθμιση των χρεών.