Απόσχιση κλάδου με το ν.δ. 1297/1972 – προϋποθέσεις και φορολογικά πλεονεκτήματα
Προϋποθέσεις
1) Η εισφορά του κλάδου πρέπει να γίνεται από μία ή περισσότερες λειτουργούσες επιχειρήσεις, οποιασδήποτε νομικής μορφής, σε ανώνυμη εταιρεία λειτουργούσα ή νεοϊδρυόμενη (διαφορά από ν. 2166/1993).
2) Κατά την εισφορά του κλάδου πρέπει να εισφέρονται στη λειτουργούσα ή νεοϊδρυόμενη ανώνυμη εταιρεία όλα τα πάγια περιουσιακά στοιχεία και τα λοιπά στοιχεία του ενεργητικού και του παθητικού του αποσπώμενου κλάδου.
3) Η εισφέρουσα τον κλάδο επιχείρηση θα πρέπει και μετά την εισφορά να εξακολουθεί να λειτουργεί με τους υπόλοιπους κλάδους της.
4) Η απόσχιση πραγματοποιείται αλλά κατόπιν εκτιμητικού ελέγχου, από τα πρόσωπα του άρθρου 9 ν. 2190/1920, της πραγματικής αξίας του ενεργητικού και του παθητικού του εισφερόμενου κλάδου, όπως αυτά απεικονίζονται σε ειδικά συντασσόμενη προσωρινή Λογιστική Κατάσταση, συνεπεία του οποίου (ελέγχου) μπορεί να προκύψει υπεραξία (πάντως η αποτίμηση της αξίας των εισφερόμενων σε είδος περιουσιακών στοιχείων μπορεί να διενεργείται όχι μόνο από την εκτιμητική επιτροπή του άρθρου 9 ν. 2190/1920, αλλά και από δύο ορκωτούς ελεγκτές-λογιστές ή δύο εκτιμητές σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παρ. 4 του άρθρου 9). Το δε ανώτατο μέγεθος της αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου της επωφελούμενης προσδιορίζεται από την εκτιμηθείσα πραγματική καθαρή θέση και όχι από το εισφερόμενο λογιστικό κεφάλαιο του κλάδου.
5) Οι μετασχηματιζόμενες επιχειρήσεις δεν απαιτείται να τηρούν βιβλία Γ΄ κατηγορίας (πλέον: διπλογραφικά βιβλία) ούτε να έχουν ήδη συντάξει ισολογισμό για δωδεκάμηνο ή μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
6) Το καταβεβλημένο μετοχικό κεφάλαιο της επωφελούμενης (λειτουργούσας ή νεοϊδρυόμενης) ως αποτέλεσμα της εισφοράς του κλάδου δεν μπορεί να είναι μικρότερο των € 300.000. Ομοίως και το μετοχικό κεφάλαιο της εισφέρουσας ανώνυμης δεν μπορεί, μετά την απόσχιση και εισφορά του κλάδου, να υπολείπεται των € 300.000 (ή € 146.735, αν η εισφέρουσα είναι ΕΠΕ).
7) Οι μετοχές της επωφελούμενης που αντιστοιχούν στην αξία του εισφερόμενου κεφαλαίου πρέπει να είναι υποχρεωτικά ονομαστικές στο σύνολό τους και μη μεταβιβάσιμες κατά ποσοστό 75% του συνόλου τους για μια 5ετία από το χρόνο της ολοκλήρωσης της απόσχισης. Όπως προκύπτει όμως από τη γραμματική ερμηνεία της διάταξης, η υποχρέωση αυτή αφορά στις περιπτώσεις που η εισφέρουσα είναι ατομική επιχείρηση ή προσωπική εταιρεία ή ΕΠΕ και όχι ΑΕ.
8) Τα κέρδη ή οι ζημίες του κλάδου κατά το μεσοδιάστημα μεταξύ της ημερομηνίας της Λογιστικής Κατάστασης και της ημερομηνίας ολοκλήρωσης της απόσχισης, καθώς και οι σχετικές συναλλαγές της εισφέρουσας δε θεωρούνται ότι γίνονται για λογαριασμό της επωφελούμενης (διαφορά από ν. 2166/1993). Συνεπώς, μέχρι την έγκριση της απόσχισης η εισφέρουσα συνεχίζει να φορολογείται για τα τυχόν ενδιάμεσα κέρδη που πραγματοποιεί ο κλάδος. Αντίστοιχα, σε περίπτωση που η μεταβατική δραστηριότητα του κλάδου καταλήγει σε ζημία, η εισφέρουσα έχει την υποχρέωση (ενοχικά), προκειμένου να διατηρηθεί αμετάβλητη η εκτιμηθείσα πραγματική καθαρή θέση του κλάδου ως κρίσιμο μέγεθος για την αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της επωφελούμενης, να καλύψει τις τυχόν διαφορές μέσω ισόποσης καταβολής σε μετρητά (και όχι σε είδος, αφού αυτό θα απαιτούσε νέο εκτιμητικό έλεγχο).
Φορολογικά κίνητρα-πλεονεκτήματα
1) Τυχόν υπεραξία που προκύπτει κατόπιν του εκτιμητικού ελέγχου των περιουσιακών στοιχείων του εισφερόμενου κλάδου (διαφορά μεταξύ πραγματικής και αναπόσβεστης λογιστικής αξίας) απαλλάσσεται του φόρου εισοδήματος κατά το χρόνο ολοκλήρωσης της απόσχισης και εισφοράς του κλάδου και φορολογείται κατά το χρόνο της καθ’ οιονδήποτε τρόπο διάλυσης της επωφελούμενης («αναστολή φορολόγησης»).
Απαραίτητος όρος της απαλλαγής είναι η μη διανομή ή με οποιονδήποτε τρόπο ανάληψη της υπεραξίας και η εμφάνισή της σε ειδικούς λογαριασμούς στα βιβλία της επωφελούμενης.
2) Τα εισφερόμενα / μεταβιβαζόμενα ακίνητα απαλλάσσονται από το φόρο μεταβίβασης ακινήτων, εφόσον (διαφορά από το ν. 2166/1993) κατά το χρόνο της εισφοράς τους ήταν ήδη άμεσα και υλικά (όχι απλά οικονομικά) ενταγμένα στην ασκούμενη από τον εισφερόμενο κλάδο της εισφέρουσας επιχειρηματική δραστηριότητα, δηλαδή χρησιμοποιούνταν ήδη, πράγματι και αποκλειστικά για τις λειτουργικές ανάγκες της του κλάδου της εισφέρουσας ως πάγια στοιχεία (συνεπώς εξαιρούνται τα εκμισθωμένα ακίνητα).
Απαραίτητος όρος είναι η επωφελούμενη να συνεχίσει να τα χρησιμοποιεί για τις ανάγκες της τουλάχιστον για μια 5ετία από την ολοκλήρωση της απόσχισης. Σε αντίθετη περίπτωση αίρονται αυτοδικαίως όλες οι χορηγηθείσες απαλλαγές και αναβιώνει η υποχρέωση καταβολής όλων των σχετικών φόρων, για τους οποίους προβλέπεται απαλλαγή.
Κατ’ εξαίρεση επιτρέπεται κατά τη διάρκεια της 5ετίας, εφόσον δε μεταβάλλεται το κύριο αντικείμενο εργασιών της επωφελούμενης, η εκμίσθωση των ακινήτων ή η εκποίησή τους (υπό τον όρο ότι το προϊόν της εκποίησης θα διατεθεί, εντός προθεσμίας 2 ετών από την εκποίηση, είτε για την απόκτηση άλλων ακινήτων ή καινούριων πάγιων περιουσιακών στοιχείων ίσης τουλάχιστον αξίας, τα οποία θα εξυπηρετούν τις ανάγκες της επωφελούμενης, είτε για την εξόφληση υφιστάμενων κατά την εκποίηση οφειλών από δάνεια και πιστώσεις προς τραπεζικά ιδρύματα, φορολογικών υποχρεώσεων προς το Δημόσιο ή ασφαλιστικών εισφορών προς ασφαλιστικούς οργανισμούς).
3) Κατά τη μεταβίβαση αυτοκινήτων (Ι.Χ. ή Δ.Χ.) δεν οφείλεται φόρος εισοδήματος.
4) Προβλέπεται απαλλαγή από κάθε φόρο, τέλη χαρτοσήμου, άλλο τέλος υπέρ του Δημοσίου, εισφορές ή δικαιώματα τρίτου:
α) της σύμβασης για την απόσχιση και εισφορά του κλάδου,
β) της εισφοράς και μεταβίβασης των εισφερόμενων περιουσιακών στοιχείων,
γ) κάθε σχετικής πράξης ή συμφωνίας που αφορά στην εισφορά ή μεταβίβαση στοιχείων ενεργητικού ή παθητικού ή άλλων δικαιωμάτων και υποχρεώσεων και κάθε εμπραγμάτου δικαιώματος,
δ) των αποφάσεων των κατά νόμον οργάνων της εισφέρουσας και της επωφελούμενης και
ε) κάθε άλλης συμφωνίας ή πράξης που απαιτείται για την απόσχιση και εισφορά, της τυχόν υποχρεωτικής δημοσίευσής τους και της τυχόν μεταγραφής των σχετικών πράξεων.
5) Δεν προβλέπεται απαλλαγή από το φόρο συγκέντρωσης κεφαλαίου.
Ημερομηνία δημοσίευσης: 13/6/2014