Επιμέτρηση αξίας περιουσιακών στοιχείων σύμφωνα με τα ΕΛΠ
Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία ΕΛΠ (Ν. 4308/2014), η επιμέτρηση των περιουσιακών στοιχείων γίνεται είτε με τη μέθοδο του κόστους (άρθρο 18 και επόμενα ΕΛΠ) είτε με τη μέθοδο της εύλογης αξίας (άρθρο 24 ΕΛΠ). Κατά συνέπεια, σημειώνεται ότι είναι προαιρετική η επιλογή της μίας ή της άλλης μεθόδου.
Μέθοδος του κόστους
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το άρθρο 18 των ΕΛΠ, τα ενσώματα, βιολογικά και άυλα πάγια στοιχεία αναγνωρίζονται αρχικά στο κόστος κτήσης και μεταγενέστερα επιμετρώνται στο αποσβέσιμο κόστος κτήσεως (σημειώνεται ότι η γη δεν υπόκειται σε απόσβεση).
Τα πάγια περιουσιακά στοιχεία που επιμετρώνται στο κόστος ή στο αποσβέσιμο κόστος υπόκεινται σε έλεγχο απομείωσης της αξίας τους, όταν υπάρχουν σχετικές ενδείξεις. Ζημίες απομείωσης προκύπτουν όταν η ανακτήσιμη αξία ενός παγίου καταστεί μικρότερη από τη λογιστική του αξία. Η αναγνώριση της ζημίας απομείωσης γίνεται όταν εκτιμάται ότι η απομείωση είναι μόνιμου χαρακτήρα. Οι ζημίες απομείωσης αναγνωρίζονται στα (λογιστικά) αποτελέσματα ως έξοδο.
Μέθοδος της εύλογης αξίας
Εναλλακτικά των οριζόμενων στα άρθρα 18 έως 23, σύμφωνα με το άρθρο 24 των ΕΛΠ, παρέχεται η δυνατότητα τα περιουσιακά στοιχεία να επιμετρώνται μεταγενέστερα της αρχικής τους αναγνώρισης στην εύλογη αξία τους. Η επιμέτρηση στην εύλογη αξία γίνεται μόνο όταν η εύλογη αξία μπορεί να επιμετρηθεί αξιόπιστα, ειδάλλως επιμετράται με τη μέθοδο του κόστους.
Αναφορικά με τα ιδιοχρησιμοποιούμενα ακίνητα σημειώνουμε ότι:
– Κέρδη (θετικές διαφορές) από την επιμέτρηση των ιδιοχρησιμοποιούμενων ακινήτων στην εύλογη αξία τους αναγνωρίζονται, κατά στοιχείο ακινήτου, ως διαφορά στην καθαρή θέση στην περίοδο που προκύπτουν.
– Ζημιές (αρνητικές διαφορές) από την επιμέτρηση των ιδιοχρησιμοποιούμενων ακινήτων στην εύλογη αξία τους πρώτα συμψηφίζουν τυχόν υπάρχουσα θετική διαφορά εύλογης αξίας της καθαρής θέσης κατά περιουσιακό στοιχείο και το απομένον ποσό αναγνωρίζεται ως ζημία απομείωσης στα αποτελέσματα της περιόδου που προκύπτει.
– Η εύλογη αξία, εφόσον έχει επιλεγεί η εν λόγω μέθοδος επιμέτρησης, επανεκτιμάται τουλάχιστον ανά τετραετία και σε κάθε περίπτωση όταν οι συνθήκες της αγοράς υποδηλώνουν ότι η λογιστική αξία του στοιχείου διαφέρει σημαντικά από την εύλογη αξία του.
– Η εύλογη αξία ιδιοχρησιμοποιούμενων ακινήτων εκτιμάται κανονικά από επαγγελματία εκτιμητή που διαθέτει τα κατάλληλα προσόντα, λαμβάνοντας υπόψη δεδομένα της αγοράς και, σύμφωνα με τις αρχές των προτύπων του κλάδου της εκτιμητικής.
Επισημαίνεται ότι εφόσον η επιχείρηση επιλέξει να εφαρμόσει εύλογη αξία σε ένα από τα κονδύλια του Ισολογισμού της π.χ. στα ιδιοχρησιμοποιούμενα ακίνητα, τότε η συγκεκριμένη μέθοδο επιμέτρησης της εύλογης αξίας πρέπει να εφαρμοστεί σε όλα τα επιμέρους στοιχεία του εν λόγω κονδυλίου.
Εάν η αγορά του ακινήτου γίνει με τίμημα ευρώ 100.000, αυτό θα είναι το κόστος κτήσης του ακινήτου και η εταιρεία μπορεί να επιλέξει καταρχήν να παρακολουθεί την αξία του είτε με τη μέθοδο του κόστους (κτήσης) είτε με τη μέθοδο της εύλογης αξίας.
Σε περίπτωση επιλογής της μεθόδου εύλογης αξίας, θα πρέπει να γίνεται εκτίμηση της εν λόγω αξίας από εκτιμητή ανά τετραετία ή σε κάθε περίπτωση όταν οι συνθήκες της αγοράς υποδηλώνουν ότι η λογιστική αξία του στοιχείου διαφέρει σημαντικά από την εύλογη αξία του. Βάσει της εύλογης αξίας, μπορεί να προκύπτει κέρδος ή ζημία σε σύγκριση με το κόστος αγοράς (δηλαδή τα ευρώ 100.000), τα οποία όμως (κέρδος/ζημία) είναι λογιστικά και μη πραγματοποιηθέντα. Κατά συνέπεια τυχόν κέρδη δεν φορολογούνται και δεν διανέμονται και τυχόν ζημία δεν επηρεάζει τα φορολογικά αποτελέσματα.
Ωστόσο, η επιλογή αυτής της μεθόδου είναι προαιρετική και όχι υποχρεωτική. Σε περίπτωση επιλογής της μεθόδου του κόστους κτήσης, δεν προκύπτει η υποχρέωση αναπροσαρμογής βάσει εύλογης αξίας κατόπιν εκτίμησης από εκτιμητή. Ωστόσο, θα υπόκειται σε έλεγχο απομείωσης της αξίας του, όταν υπάρχουν σχετικές ενδείξεις.
* Οι πληροφορίες είναι ακριβείς με βάση τα δεδομένα που είναι γνωστά στον συγγραφέα κατά τον χρόνο σύνταξης του άρθρου. Δεν έχουμε υποχρέωση να επικαιροποιούμε τα αναρτημένα άρθρα. Η δικηγορική μας εταιρεία δεν αναλαμβάνει ευθύνη έναντι οποιουδήποτε τρίτου που δεν είναι πελάτης και δεν έχει υπογράψει τους όρους συνεργασίας μας.