Επιτροπή Υγείας και Ασφάλειας Εργαζομένων σε μια επιχείρηση
Η σύσταση και οι αρμοδιότητες της Επιτροπής Υγείας και Ασφάλειας των Εργαζομένων (εφεξής και χάριν συντομίας «Ε.Υ.Α.Ε.») μιας επιχείρησης προβλέπονται κυρίως από τα άρθρα 4 επόμενα του Ν. 3850/2010 («Κώδικας νόμων για την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων»), σε συνδυασμό με το άρθρο 14 Ν. 1264/1982 («Συνδικαλιστικές ελευθερίες και δικαιώματα-προστασία και διευκολύνσεις συνδικαλιστικής δράσης»). Αρμοδιότητες Ε.Υ.Α.Ε.:Η Ε.Υ.Α.Ε. είναι όργανο συμβουλευτικό με τις εξής αρμοδιότητες:
α) μελετά τις συνθήκες εργασίας στην επιχείρηση, προτείνει μέτρα για τη βελτίωση τους και του περιβάλλοντος εργασίας, παρακολουθεί την τήρηση των μέτρων για την υγεία και την ασφάλεια και συμβάλλει στην εφαρμογή τους από τους εργαζομένους,
β) σε περιπτώσεις σοβαρών εργατικών ατυχημάτων ή σχετικών συμβάντων προτείνει τα κατάλληλα μέτρα για την αποτροπή επανάληψης τους,
γ) επισημαίνει τον επαγγελματικό κίνδυνο στους χώρους ή θέσεις εργασίας και προτείνει μέτρα για την αντιμετώπιση του, συμμετέχοντας έτσι στη διαμόρφωση της πολιτικής της επιχείρησης, για την πρόληψη του επαγγελματικού κινδύνου,
δ) ενημερώνεται από τη διοίκηση της επιχείρησης για τα στοιχεία των εργατικών ατυχημάτων και των επαγγελματικών ασθενειών που συμβαίνουν σε αυτήν,
ε) ενημερώνεται για την εισαγωγή στην επιχείρηση νέων παραγωγικών διαδικασιών, μηχανημάτων, εργαλείων και υλικών ή για τη λειτουργία νέων εγκαταστάσεων σε αυτή, στο μέτρο που επηρεάζουν τις συνθήκες υγείας και ασφάλειας της εργασίας,
στ) σε περίπτωση άμεσου και σοβαρού κινδύνου καλεί τον εργοδότη να λάβει τα ενδεικνυόμενα μέτρα, χωρίς να αποκλείεται και η διακοπή λειτουργίας μηχανήματος ή εγκατάστασης ή παραγωγικής διαδικασίας και
ζ) μπορεί να ζητεί τη συνδρομή εμπειρογνωμόνων για θέματα υγείας και ασφάλειας των εργαζομένων, ύστερα από σύμφωνη γνώμη του εργοδότη.
Η Ε.Υ.Α.Ε. συνεδριάζει με τον εργοδότη ή τον εκπρόσωπό του μέσα στο πρώτο δεκαήμερο κάθε τριμήνου, σε ημέρα και ώρα που ορίζεται από κοινού, για τη διευθέτηση των θεμάτων που ανακύπτουν μέσα στην επιχείρηση και σχετίζονται με τις αρμοδιότητες της προηγούμενης παραγράφου.
Στις κοινές συνεδριάσεις μετέχουν ο τεχνικός ασφάλειας και ο γιατρός εργασίας της επιχείρησης. Πριν από την ημέρα της κοινής συνεδρίασης, η Ε.Υ.Α.Ε. καθορίζει τα θέματα τα οποία θα συζητήσει και τα γνωστοποιεί στον εργοδότη τρεις (3) τουλάχιστον εργάσιμες ημέρες νωρίτερα. Ο εργοδότης γνωστοποιεί στην Ε.Υ.Α.Ε. τα θέματα που επιθυμεί να συζητηθούν στην κοινή συνεδρίαση τρεις (3) τουλάχιστον εργάσιμες ημέρες πριν από την ημέρα πραγματοποίησης της. Οι παραπάνω γνωστοποιήσεις απευθύνονται επίσης μέσα στις ίδιες προθεσμίες και προς τον τεχνικό ασφάλειας και τον γιατρό εργασίας της επιχείρησης. Στις συνεδριάσεις αυτές συντάσσονται πρακτικά εις διπλούν και τηρούνται το ένα αντίτυπο από τον εργοδότη και το άλλο από την επιτροπή ή τον εκπρόσωπο.
Ο εργοδότης οφείλει : α) να διευκολύνει την Ε.Υ.Α.Ε. στην άσκηση των καθηκόντων της, β) να ενημερώνει και να παρέχει κάθε στοιχείο που αφορά την επιχείρηση και είναι σχετικό με το έργο της Ε.Υ.Α.Ε.
Εκλογή των μελών της Ε.Υ.Α.Ε.:
H γενική συνέλευση των εργαζομένων που εκλέγει τα μέλη της Ε.Υ.Α.Ε. με άμεση και μυστική ψηφοφορία συγκαλείται για το σκοπό αυτό κάθε δύο χρόνια.
Η γενική συνέλευση αποτελείται από το σύνολο των εργαζομένων στην επιχείρηση και βρίσκεται σε απαρτία όταν παρίσταται τουλάχιστον το ήμισυ των εργαζομένων σε αυτή. Αν δεν επιτευχθεί αυτή η απαρτία, τότε αρκεί το ένα τρίτο (1/3) των εργαζομένων στην επόμενη συνέλευση. Στη γενική συνέλευση απαγορεύεται να παρίστανται και να ψηφίζουν πρόσωπα που δεν είναι εργαζόμενοι της επιχείρησης. Κάθε, εν συνεχεία της πρώτης, γενική συνέλευση για εκλογές συγκαλείται και προεδρεύεται, κατά περίπτωση, από τον εκπρόσωπο ή τα μέλη της Ε.Υ.Α.Ε.
Κάθε εργαζόμενος έχει δικαίωμα να ψηφίσει για τον εκπρόσωπο ή τα μέλη της Ε.Υ.Α.Ε. και να εκλεγεί στα αξιώματα αυτά.
Οι υποψήφιοι για την Ε.Υ.Α.Ε. αναγράφονται σε ενιαίο ψηφοδέλτιο με αλφαβητική σειρά. Κάθε εργαζόμενος έχει δικαίωμα να ψηφίσει από το ψηφοδέλτιο τόσους υποψηφίους, όσος ο αριθμός των μελών της Ε.Υ.Α.Ε. Εκλέγονται οι υποψήφιοι που συγκεντρώνουν τις περισσότερες ψήφους. Σε περίπτωση ισοψηφίας ακολουθεί κλήρωση. Οι αμέσως επόμενοι σε αριθμό ψήφων αναδεικνύονται αναπληρωματικά μέλη.
Για τον υπολογισμό του αριθμού των μελών της Ε.Υ.Α.Ε. μιας επιχείρησης λαμβάνεται υπόψη ο αριθμός των εργαζομένων στην επιχείρηση κατά το χρόνο διεξαγωγής της εκλογής.
Οι εκλογές διεξάγονται από τριμελή εφορευτική επιτροπή που εκλέγεται από τη γενική συνέλευση των εργαζομένων. Ο πρόεδρος της εφορευτικής επιτροπής εκλέγεται από τα μέλη της. Η εφορευτική επιτροπή μεριμνά για τη διεξαγωγή των εκλογών, καταμετρά τις ψήφους και ανακηρύσσει τους επιτυχόντες. Τηρεί πρακτικά για τις εκλογές και γνωστοποιεί το αποτέλεσμα τους στους εργαζομένους, στον εργοδότη και το σωματείο ή τα σωματεία της επιχείρησης.
Η ειδική προστασία που απολαμβάνουν τα μέλη της Ε.Υ.Α.Ε.:
Σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 7 Ν. 3850/2010, το άρθρο 14 του Ν. 1264/1982 για την προάσπιση της συνδικαλιστικής ελευθερίας και δράσης, εφαρμόζεται και για τα μέλη της Ε.Υ.Α.Ε.
Επομένως και κατ΄ αναλογία με τα όσα προβλέπονται για τα μέλη των συνδικαλιστικών οργανώσεων, τα σύμφωνα με την ως άνω διαδικασία εκλεγμένα μέλη της Ε.Υ.Α.Ε. προστατεύονται από την καταγγελία της σύμβασης εργασίας τους για τη νόμιμη δράση τους στα πλαίσια της Ε.Υ.Α.Ε. Περαιτέρω, πρέπει να συντρέχουν ειδικοί λόγοι για την καταγγελία της σύμβασης εργασίας τους, καθώς προστατεύονται κατά το διάστημα της θητείας τους στην Ε.Υ.Α.Ε. και για ένα χρόνο μετά τη λήξη αυτής.