Κληρονομητήριο
Κληρονομητήριο
Το Κληρονομητήριο είναι ένα πιστοποιητικό αναφορικά με τα δικαιώματα των κληρονόμων, καταπιστευματοδόχων και κληροδόχων, όπως επίσης αναφορικά με τις εξουσίες των ενδεχόμενων εκτελεστών διαθήκης, που εκδίδεται από το Δικαστήριο. Ο κληρονόμος τεκμαίρεται μαχητά ότι έχει τα δικαιώματα που αναφέρονται στο κληρονομητήριο και ότι δεν υπάρχουν άλλοι περιορισμοί των δικαιωμάτων αυτών, εκτός από εκείνους που αναγράφονται στο κληρονομητήριο.
Το κληρονομητήριο είναι θεσμός προερχόμενος απευθείας από το γερμανικό κληρονομικό δίκαιο και την εφαρμογή του επέβαλε κυρίως η ανάγκη της βεβαιότητας διακίου και η ασφάλεια στις συναλλαγές.
Αρμόδιο να δικάσει τη σχετική αίτηση κατά την εκουσία δικαιοδοσία και να διατάξει το γραμματέα να χορηγήσει το σχετικό κληρονομητήριο είναι αποκλειστικώς το κατά το άρθρο 810 ΚΠολΔ δικαστήριο της κληρονομιάς, δηλαδή το μονομελές πρωτοδικείο, στην περιφέρεια του οποίου ο κληρονομούμενος είχε κατά το χρόνο του θανάτου του την κατοικία του και, αν δεν είχε κατοικία, τη διαμονή του, και αν δεν είχε ούτε διαμονή, το μονομελές πρωτοδικείο της πρωτεύουσας του κράτους.
Την αίτηση προς το Δικαστήριο για την έκδοση του κληρομητηρίου νομιμοποιούνται να υποβάλλουν μεταξύ άλλων ο κληρονόμος (είτε από διαθήκη είτε εξ αδιαθέτου).
Αν υπάρχουν περισσότεροι κληρονόμοι, με αίτηση οποιουδήποτε από αυτούς, παρέχεται κοινό κληρονομητήριο, αρκεί στην αίτησή του να αναφέρονται τα ονόματα και οι μερίδες όλων των κληρονόμων (ΑΚ 1960). Ειδικά για την περίπτωση του ανηλίκου κληρονόμου, η υποβολή της αίτησης για την έκδοση κληρονομητηρίου γίνεται από τον νόμιμο αντιπρόσωπό του, καθώς αυτός είναι δικαιοπρακτικά ανίκανος (ανήλικο τέκνο που τελεί υπό γονική μέριμνα ΑΚ 1527), και δεν απαιτείται ειδική άδεια του Δικαστηρίου προς τούτο. Επίσης, αίτηση για την έκδοση κληρονομητηρίου μπορεί να καταθέσει και ο τρίτος-αγοραστής κληρονομιαίων στοιχείων (αγοραστής της όλης κληρονομίας ή ποσοστού αυτής). Ακόμα, κληρονομητήριο νομιμοποιείται να ζητήσει και ο δανειστής του κληρονόμου.
Αντιθέτως, δεν νομιμοποιούνται να ζητήσουν την έκδοση κληρονομητηρίου:
α) ο κληρονόμος που έχει ήδη δηλώσει ότι δεν αποδέχεται την κληρονομιά,
β) ο κηδεμόνας σχολάζουσας κληρονομίας,
γ) ο εκκαθαριστής της κληρονομίας,
δ) ο κληροδόχος που έχει μόνον ενοχικό δικαίωμα επί του αντικειμένου της κληροδοσίας και ε) ο βαρυνόμενος με καταπίστευμα κληρονόμος μετά την επαγωγή του καταπιστεύματος στον καταπιστευματοδόχο.
Το Δικαστήριο προβαίνει σε αυτεπάγγελτη έρευνα για τα γεγονότα που θεμελιώνουν το επικαλούμενο κληρονομικό δικαίωμα. Κατά τον ορισμό δικασίμου για την εκδίκαση της αίτησης, ο δικαστής έχει την εξουσία να διατάξει κατά την κρίση του την κλήτευση κάθε προσώπου που έχει έννομο συμφέρον στην έκβαση της σχετικής δίκης, κυρίως τα άλλα πρόσωπα που νομιμοποιούνται να ζητήσουν την έκδοση του κληρονομητηρίου. Αν το παραλείψει, τα πρόσωπα αυτά έχουν δικαίωμα για αυτοτελή πρόσθετη παρέμβαση ή μετά την έκδοση της σχετικής απόφασης για τριτανακοπή.
Κατά τη συζήτηση της αίτησης (σε περίπτωση εξ αδιαθέτου κληρονομικής διαδοχής) προσκομίζονται στο Δικαστήριο:
– Ληξιαρχική πράξη θανάτου του αποβιώσαντος,
– Πιστοποιητικό πλησιεστέρων συγγενών του θανόντος,
– Πιστοποιητικό περί μη δημοσίευσης διαθήκης (με ημερομηνία έκδοσης που να καλύπτει τη δικάσιμο),
– Πιστοποιητικό περί μη αποποίησης κληρονομικού δικαιώματος (με ημερομηνία έκδοσης που να καλύπτει τη δικάσιμο),
– Πιστοποιητικό περί μη αμφισβήτησης κληρονομικού δικαιώματος (με ημερομηνία έκδοσης που να καλύπτει τη δικάσιμο),
Τα ανωτέρω πιστοποιητικά (μη δημοσίευσης διαθήκης, μη αποποίησης κληρονομικού δικαιώματος και μη αμφισβήτησης κληρονομικού δικαιώματος) πρέπει να προσκομίζονται με ημερομηνία που να καλύπτει τη δικάσιμο.
Όταν εκδοθεί η απόφαση που διατάζει τον Γραμματέα του Δικαστηρίου για τη χορήγηση του πιστοποιητικού, λαμβάνουμε επικυρωμένο αντίγραφο αυτής. Μετά την πάροδο 20 ημερών από τη δημοσίευσή της ζητούμε την έκδοση πιστοποιητικού περί μη ασκήσεως ενδίκων μέσων κατά της απόφασης και τέλος λαμβάνουμε το σχετικό πιστοποιητικό – κληρονομητήριο.