Το ποινικό δίκαιο αποτελεί κλάδο του δημοσίου Δικαίου και διακρίνεται σε ουσιαστικό και σε δικονομικό.
Το ουσιαστικό ποινικό δίκαιο αποτελεί το σύνολο των κανόνων βάσει των οποίων μία πράξη ή παράλειψη χαρακτηρίζεται ως αξιόποινη (έγκλημα). Ακόμη, ορίζεται πότε και ποια είναι η αρμόζουσα ποινική κύρωση (τιμωρία) η οποία επιβάλλεται στο δράστη είτε ως ποινή είτε ως μέτρο ασφαλείας. Διακρίνεται στο γενικό μέρος, το οποίο περιλαμβάνει διατάξεις κοινές για όλα τα εγκλήματα και στο ειδικό μέρος, στο οποίο περιγράφονται τα επιμέρους εγκλήματα. Ωστόσο, ορισμένα εγκλήματα διέπονται από τις διατάξεις ειδικών ποινικών νόμων (λ.χ. φορολογικά αδικήματα, νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες, ναρκωτικά, χρηματιστήριο, όπλα κ.α.)
Σύμφωνα με τον ΠΚ έγκλημα είναι κάθε πράξη/παράλειψη, άδικη, καταλογιστή και τιμωρητή.
Στο δικονομικό ποινικό δίκαιο προβλέπεται η διαδικασία εφαρμογής των κανόνων του ουσιαστικού ποινικού δικαίου, καθώς και η αρμοδιότητα των θεσμοθετημένων οργάνων της Πολιτείας.
Αποστολή του ποινικού δικαίου είναι αφενός η προστασία των εννόμων αγαθών και των θεμελιωδών αξιών της κοινωνίας, που είναι απολύτως απαραίτητα για την επίτευξη της ομαλής κοινωνικής συμβίωσης και της κοινωνικής ειρήνης, και αφετέρου η προστασία των ατομικών ελευθεριών και η αποφυγή της ενδεχόμενης κρατικής αυθαιρεσίας.