Η επίδραση της αναπηρίας και της παραμόρφωσης του παθόντος στην έκταση της αποζημιώσεως από τροχαίο ατύχημα
Το άρθρο 931 ΑΚ, ορίζει ότι «αναπηρία ή παραμόρφωση που προξενήθηκε στον παθόντα, λαμβάνεται υπόψη κατά την επιδίκαση της αποζημίωσης αν επιδρά στο μέλλον του».
«Αναπηρία», είναι οποιαδήποτε έλλειψη της σωματικής, διανοητικής ή ψυχικής ακεραιότητας του παθόντος που προκλήθηκε από το ατύχημα, όπως μερική τύφλωση, ακρωτηριασμός χεριού ή ποδιού, αφαίρεση οργάνου. «Παραμόρφωση», είναι οποιαδήποτε σοβαρή αλλοίωση των χαρακτηριστικών της εξωτερικής εμφάνισης, για την ύπαρξη των οποίων το Δικαστήριο θα κρίνει όχι μόνο με βάση τα διδάγματα της ιατρικής επιστήμης, αλλά κυρίως βάσει των αντιλήψεων της ζωής. Ως «μέλλον» τέλος, νοείται η επαγγελματική, κοινωνική και οικονομική πρόοδος του προσώπου (ΑΠ 585/2015).
Σύμφωνα με τις αποφάσεις των Δικαστηρίων, δεν απαιτείται βεβαιότητα ως προς την επιρροή της αναπηρίας η/και της παραμόρφωσης στο μέλλον του παθόντος, αλλά αρκεί απλή σχετική δυνατότητα. Επιπροσθέτως, η νομολογία επικαλείται τα διδάγματα της κοινής πείρας, σύμφωνα με τα οποία η αναπηρία και η παραμόρφωση προξενούν ιδιαίτερες δυσχέρειες στον επαγγελματικό και οικονομικό τομέα, ενόψει και του έντονου ανταγωνισμού που επικρατεί στους χώρους αυτούς, με τις σχετικές δυσκολίες να επιτείνονται σε καιρούς οικονομικής ύφεσης. Η επίδραση στη ζωή του προσώπου θεωρείται δεδομένη και δε χρειάζεται να αιτιολογείται ειδικά στη δικαστική απόφαση. Η βλάβη του σώματος και της υγείας ως προστατευομένων εννόμων αγαθών από το άρθρο 21 Σ αρκούν για τον ανάλογο με αυτή προσδιορισμό της αποζημίωσης (ΑΠ 2067/2006, ΑΠ1645/2006).
Από την άλλη πλευρά, κατά τη διατύπωση της δικαστικής κρίσης σχετικά με τον καθορισμό της αποζημίωσης του παθόντος, εξυπακούεται ότι υπάρχει εξατομικευμένη αντιμετώπιση της κάθε περίπτωσης. Αυτό σημαίνει ότι π.χ. η παραμόρφωση του προσώπου σε άτομο που βιοπορίζεται ως ηθοποιός ή η εκ του τραυματισμού προκληθείσα βαρηκοΐα σε άτομο που εργάζεται ως μουσικός θα κριθούν βάσει της βαρύνουσας αρνητικής επίδρασης που αναμένεται να έχουν στα συγκεκριμένα άτομα και όχι βάσει κάποιου αντικειμενικού κριτηρίου.
Φυσικά, εκτός από τέτοιες ιδιάζουσες ανά περίπτωση ιδιότητες του παθόντος που μπορεί να επιδρούν μεγεθυντικά για την σχετική αποζημίωση βάσει του άρθ. 931 ΑΚ, για τον προσδιορισμό του ποσού της παροχής λόγω της αναπηρίας ή και της παραμόρφωσης , το Δικαστήριο θα λάβει υπόψη του τις συνέπειές τους, την ηλικία του παθόντος και την τυχόν συνυπαιτιότητα του (ΑΠ 525/2007, ΑΠ 1645/2006).
Συνεπώς, η αναπηρία και η παραμόρφωση που οφείλονται σε τροχαίο ατύχημα αποτελούν εκ προοιμίου λόγους αύξησης της αποζημίωσης που οφείλεται στον παθόντα, ενώ το μέτρο της σχετικής αύξησης της αποζημίωσης προσδιορίζεται τελικώς από το Δικαστήριο από συνδυασμό κριτηρίων είτε «γενικών» (ηλικία, συνυπαιτιότητα), είτε πιο «εξατομικευμένων», όπως η επαγγελματική ενασχόληση του παθόντος, όταν αυτή επηρεάζεται πιο έντονα από τη συγκεκριμένη αναπηρία ή παραμόρφωση.