Συνυπολογισμός προγενέστερων δωρεών και γονικών παροχών στην φορολογία κληρονομιών
Για τον προσδιορισμό του φόρου κληρονομίας βάσει προοδευτικής κλίμακας συντελεστών και κατηγοριών, συνυπολογίζονται όλες οι προηγούμενες δωρεές και γονικές παροχών του κληρονομούμενου (δωρητή/γονέα) προς τον ίδιο κληρονόμο (δωρεοδόχο/τέκνο) (αρθ.4 και 31 Κώδικας φορολογίας κληρονομιών, δωρεών και γονικών παροχών- εφεξής ΚΦΚ), εφόσον η φορολογική υποχρέωση γι’ αυτές γεννήθηκε σε χρόνο που το δικαίωμα του δημοσίου δεν έχει παραγραφεί, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 102 παρ. 5 ΚΦΚ.
Να σημειώσουμε ότι σε φόρο δωρεών και γονικών παροχών (άρθρο 34 ΚΦΚ) υπόκεινται :
Α) Η δωρεά κατά τις διατάξεις του Αστικού Κώδικα και
Β) Κάθε παροχή, παραχώρηση ή μεταβίβαση οποιουδήποτε περιουσιακού στοιχείου χωρίς αντάλλαγμα έστω και αν δεν καταρτίσθηκε έγγραφο (άτυπες δωρεές).
Συμπληρωματικά δωρεά θεωρείται και κάθε άλλη μεταβίβαση, εάν κριθεί από τον Προϊστάμενο Δ.Ο.Υ. ότι υποκρύπτει δωρεά.
Για το συνυπολογισμό των δωρεών και γονικών παροχών λαμβάνεται υπόψη η αξία που είχε υπαχθεί σε φόρο κατά τον χρόνο γένεσης της φορολογικής υποχρέωσης αυτών, δηλαδή κατά τον χρόνο της δωρεάς, και όχι τα απαλλασσόμενα ποσά.
Προκειμένου να αποφευχθεί η διπλή φορολογία των κληρονόμων στις περιπτώσεις ύπαρξης προγενέστερων δωρεών και γονικών παροχών, προβλέπεται στο άρθρο 31 παρ.1 του ΚΦΚ, εφόσον για τη συνυπολογισθείσα αξία αυτών έχει καταβληθεί φόρος δωρεάς/γονικής παροχής, η αρχή της έκπτωσης από τον φόρο κληρονομιών, ο οποίος έχει προκύψει αφότου προστέθηκαν στην κληρονομιαία μερίδα του κάθε κληρονόμου η προγενέστερη δωρεά και γονική παροχή, του ποσό του φόρου που αναλογεί στις δωρεές και γονικές παροχές κατά τον χρόνο του συνυπολογισμού. Σε κάθε περίπτωση ο φόρος που προκύπτει με τον συνυπολογισμό των δωρεών/γονικών παροχών, δηλαδή ο φόρος που προκύπτει αν προστεθεί στην κληρονομιαία μερίδα οι προγενέστερες δωρεές και γονικές παροχές, δεν μπορεί να είναι μικρότερος από τον φόρο που αναλογεί στην κληρονομιά χωρίς των συνυπολογισμό των προγενέστερων δωρεών, γονικών παροχών.
Αναφορικά με τα πρόστιμα και της προσαυξήσεις στην περίπτωση εκπρόθεσμης δήλωσης φόρου κληρονομιάς, επιβάλλονται τα εξής:
1. πρόστιμο 100 ευρώ, λόγω μη υποβολής ή εκπρόθεσμης υποβολής δήλωσης και συμπληρωματικά
2. τόκοι εκπρόθεσμης καταβολής του άρθρου 53 ΚΦΔ, στην περίπτωση που προκύπτει ποσό φόρου, το οποίο δεν καταβληθεί εντός της νόμιμης προθεσμίας. Δηλαδή υπολογίζονται τόκοι επί του εν λόγω ποσού φόρου για τη χρονική περίοδο από την επόμενη μέρα της λήξης της νόμιμης προθεσμίας καταβολής του φόρου. Το ύψος του επιτοκίου υπολογισμού των τόκων ανέρχεται σήμερα σε 8,76 εκατοστιαίες μονάδες ετησίως (0,73% μηνιαίως) (αριθμ. ΔΠΕΙΣ 1198598 ΕΞ2014/31.12.2013 απόφασης του Υπουργού Οικονομικών).
Ειδικά, στην περίπτωση εκπρόθεσμης ή τροποποιητικής δήλωσης, ως αφετηρία υπολογισμού των τόκων λαμβάνεται η λήξη της προθεσμίας κατά την οποία θα έπρεπε να είχε αρχικά καταβληθεί, βάσει του νόμου, ο φόρος που προκύπτει από την εκπρόθεσμη ή τροποποιητική δήλωση ή από την πράξη προσδιορισμού.
Στην περίπτωση μη υποβολής ή εκπρόθεσμης δήλωσης που διαπιστώνεται βάσει φορολογικού ελέγχου, υπολογίζονται οι τόκοι εκπρόθεσμης καταβολής ως άνω του άρθρου 53 ΚΦΔ και το πρόστιμο κατ’ άρθρο 58 ΚΦΔ, το οποίο υπολογίζεται ως εξής:
Αν το ποσό του φόρου που προκύπτει με βάση φορολογική δήλωση είναι μικρότερο του ποσού του φόρου που προκύπτει με βάση τον διορθωτικό προσδιορισμό φόρου που πραγματοποιήθηκε από τη Φορολογική Διοίκηση, ο φορολογούμενος υπόκειται σε πρόστιμο επί της διαφοράς ως εξής:
α) 10% του ποσού της διαφοράς, εάν το εν λόγω ποσό ανέρχεται σε ποσοστό από 5% έως 20% του φόρου που προκύπτει με βάση την φορολογική δήλωση,
β) 25% του ποσού της διαφοράς, αν το εν λόγω ποσό υπερβαίνει το ποσοστό 20% έως 50% του φόρου που προκύπτει με βάση την φορολογική δήλωση,
γ) 50% του ποσού της διαφοράς, αν το εν λόγω ποσό υπερβαίνει σε ποσοστό το 50% του φόρου που προκύπτει με βάση τη φορολογική δήλωση.
ογική υποχρέωση γι’ αυτές γεννήθηκε σε χρόνο που το δικαίωμα του δημοσίου δεν έχει παραγραφεί, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 102 παρ. 5 ΚΦΚ.
Να σημειώσουμε ότι σε φόρο δωρεών και γονικών παροχών (άρθρο 34 ΚΦΚ) υπόκεινται :
Α) Η δωρεά κατά τις διατάξεις του Αστικού Κώδικα και
Β) Κάθε παροχή, παραχώρηση ή μεταβίβαση οποιουδήποτε περιουσιακού στοιχείου χωρίς αντάλλαγμα έστω και αν δεν καταρτίσθηκε έγγραφο (άτυπες δωρεές).
Συμπληρωματικά δωρεά θεωρείται και κάθε άλλη μεταβίβαση, εάν κριθεί από τον Προϊστάμενο Δ.Ο.Υ. ότι υποκρύπτει δωρεά.
Για το συνυπολογισμό των δωρεών και γονικών παροχών λαμβάνεται υπόψη η αξία που είχε υπαχθεί σε φόρο κατά τον χρόνο γένεσης της φορολογικής υποχρέωσης αυτών, δηλαδή κατά τον χρόνο της δωρεάς, και όχι τα απαλλασσόμενα ποσά.
Προκειμένου να αποφευχθεί η διπλή φορολογία των κληρονόμων στις περιπτώσεις ύπαρξης προγενέστερων δωρεών και γονικών παροχών, προβλέπεται στο άρθρο 31 παρ.1 του ΚΦΚ, εφόσον για τη συνυπολογισθείσα αξία αυτών έχει καταβληθεί φόρος δωρεάς/γονικής παροχής, η αρχή της έκπτωσης από τον φόρο κληρονομιών, ο οποίος έχει προκύψει αφότου προστέθηκαν στην κληρονομιαία μερίδα του κάθε κληρονόμου η προγενέστερη δωρεά και γονική παροχή, του ποσό του φόρου που αναλογεί στις δωρεές και γονικές παροχές κατά τον χρόνο του συνυπολογισμού. Σε κάθε περίπτωση ο φόρος που προκύπτει με τον συνυπολογισμό των δωρεών/γονικών παροχών, δηλαδή ο φόρος που προκύπτει αν προστεθεί στην κληρονομιαία μερίδα οι προγενέστερες δωρεές και γονικές παροχές, δεν μπορεί να είναι μικρότερος από τον φόρο που αναλογεί στην κληρονομιά χωρίς των συνυπολογισμό των προγενέστερων δωρεών, γονικών παροχών.
Αναφορικά με τα πρόστιμα και της προσαυξήσεις στην περίπτωση εκπρόθεσμης δήλωσης φόρου κληρονομιάς, επιβάλλονται τα εξής:
1. πρόστιμο 100 ευρώ, λόγω μη υποβολής ή εκπρόθεσμης υποβολής δήλωσης και συμπληρωματικά
2. τόκοι εκπρόθεσμης καταβολής του άρθρου 53 ΚΦΔ, στην περίπτωση που προκύπτει ποσό φόρου, το οποίο δεν καταβληθεί εντός της νόμιμης προθεσμίας. Δηλαδή υπολογίζονται τόκοι επί του εν λόγω ποσού φόρου για τη χρονική περίοδο από την επόμενη μέρα της λήξης της νόμιμης προθεσμίας καταβολής του φόρου. Το ύψος του επιτοκίου υπολογισμού των τόκων ανέρχεται σήμερα σε 8,76 εκατοστιαίες μονάδες ετησίως (0,73% μηνιαίως) (αριθμ. ΔΠΕΙΣ 1198598 ΕΞ2014/31.12.2013 απόφασης του Υπουργού Οικονομικών).
Ειδικά, στην περίπτωση εκπρόθεσμης ή τροποποιητικής δήλωσης, ως αφετηρία υπολογισμού των τόκων λαμβάνεται η λήξη της προθεσμίας κατά την οποία θα έπρεπε να είχε αρχικά καταβληθεί, βάσει του νόμου, ο φόρος που προκύπτει από την εκπρόθεσμη ή τροποποιητική δήλωση ή από την πράξη προσδιορισμού.
Στην περίπτωση μη υποβολής ή εκπρόθεσμης δήλωσης που διαπιστώνεται βάσει φορολογικού ελέγχου, υπολογίζονται οι τόκοι εκπρόθεσμης καταβολής ως άνω του άρθρου 53 ΚΦΔ και το πρόστιμο κατ’ άρθρο 58 ΚΦΔ, το οποίο υπολογίζεται ως εξής:
αν το ποσό του φόρου που προκύπτει με βάση φορολογική δήλωση είναι μικρότερο του ποσού του φόρου που προκύπτει με βάση τον διορθωτικό προσδιορισμό φόρου που πραγματοποιήθηκε από τη Φορολογική Διοίκηση, ο φορολογούμενος υπόκειται σε πρόστιμο επί της διαφοράς ως εξής:
α) 10% του ποσού της διαφοράς, εάν το εν λόγω ποσό ανέρχεται σε ποσοστό από 5% έως 20% του φόρου που προκύπτει με βάση την φορολογική δήλωση,
β) 25% του ποσού της διαφοράς, αν το εν λόγω ποσό υπερβαίνει το ποσοστό 20% έως 50% του φόρου που προκύπτει με βάση την φορολογική δήλωση,
γ) 50% του ποσού της διαφοράς, αν το εν λόγω ποσό υπερβαίνει σε ποσοστό το 50% του φόρου που προκύπτει με βάση τη φορολογική δήλωση.