a

Copyright 2023 Ιάσων Σκουζός TaxLaw.
All Rights Reserved.

espa
Back to top

Τα κυριότερα δικαιώματα του μετόχου της μη εισηγμένης Α.Ε., βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας (Ν 4548/2018)

Ιάσων Σκουζός - TaxLaw > Κλάδοι Δικαίου  > Εμπορικό Δίκαιο  > Τα κυριότερα δικαιώματα του μετόχου της μη εισηγμένης Α.Ε., βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας (Ν 4548/2018)

Τα κυριότερα δικαιώματα του μετόχου της μη εισηγμένης Α.Ε., βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας (Ν 4548/2018)

Πολλά από τα δικαιώματα των μετόχων αναφέρονται συνήθως στο καταστατικό μίας ΑΕ, υπό την προϋπόθεση βέβαια ότι το καταστατικό αυτό δεν είναι το προτυποποιημένο καταστατικό, που περιλαμβάνει μόνο το ελάχιστο περιεχόμενο κατά το νόμο. Το καταστατικό, που αποτελεί μια συμφωνία μετόχων, λειτουργεί συχνά και ως εγχειρίδιο χρήσης για τις συνεδριάσεις και τις αποφάσεις της Γενικής Συνέλευσης και του Διοικητικού Συμβουλίου μιας ΑΕ.

Μετά την κατάργηση του Ν 2190/1920 και την από 01.01.2029 ισχύ του νέου νόμου περί ΑΕ, Ν 4548/2018, πολλές από τις μη εισηγμένες Α.Ε. δεν έχουν ακόμα εναρμονίσει τα καταστατικά τους με τον νέο νόμο, αφού άλλωστε η εναρμόνιση αυτή δεν είναι αναγκαστική.

Λαμβάνοντας υπ’ όψιν την πραγματικότητα αυτή, παραθέτουμε τα κυριότερα δικαιώματα ενός μετόχου μη εισηγμένης ανώνυμης εταιρείας, όπως προκύπτουν από τη νέα νομοθεσία (Ν 4548/2018).

 

 α/α Απαιτούμενο ποσοστό Είδος δικαιώματος Σχετική διάταξη

Ν 4548/18

 

1 1 μετοχή Δικαίωμα ψήφου στη ΓΣ. άρ. 36
2 1 μετοχή Δικαίωμα συμμετοχής στη ΓΣ μέσω αντιπροσώπου, με νόμιμη εξουσιοδότηση. άρ. 128 παρ. 1
3 1 μετοχή Δικαίωμα προτίμησης σε ολόκληρο το νέο κεφάλαιο ή το ομολογιακό δάνειο, ανάλογα με τη συμμετοχή στο υφιστάμενο μετοχικό κεφάλαιο, σε περίπτωση αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου που δεν γίνεται με εισφορά σε είδος ή σε περίπτωση έκδοσης ομολογιών με δικαίωμα μετατροπής σε μετοχές. άρ. 26
4 5% (1/20) Δικαίωμα σύγκλησης έκτακτης γενικής συνέλευσης των μετόχων (με αίτηση που υποβάλλεται στον πρόεδρο του ΔΣ και περιέχει το αντικείμενο της ημερήσιας διάταξης). Αν δεν συγκληθεί η Γ.Σ. μέσα σε 20 ημέρες από την επίδοση της σχετικής αίτησης, η σύγκληση διενεργείται με απόφαση δικαστηρίου (διαδικασία ασφαλιστικών μέτρων), η οποία δεν προσβάλλεται με ένδικα μέσα. άρ. 141 παρ. 1
5 5% (1/20) Δικαίωμα προσθήκης θεμάτων στην ημερήσια διάταξη ΓΣ που έχει ήδη συγκληθεί (με αίτηση στο ΔΣ τουλάχιστον 15 μέρες πριν τη ΓΣ. Το ΔΣ πρέπει να δημοσιεύσει/γνωστοποιήσει τα πρόσθετα θέματα τουλάχιστον 7 μέρες πριν τη ΓΣ. Αν το ΔΣ δεν το πράξει τότε οι αιτούντες μέτοχοι έχουν δικ. να ζητήσουν αναβολή της ΓΣ και να δημοσιεύσουν οι ίδιοι τη νέα ημερήσια διάταξη. άρ. 141 παρ. 2
6 5% (1/20) Δικαίωμα αναβολής ΓΣ μία μόνο φορά (ο πρόεδρος της  ΓΣ υποχρεούται να αναβάλει μία μόνο φορά τη λήψη αποφάσεων από τη ΓΣ  για όλα ή ορισμένα θέματα, ορίζοντας ημέρα συνέχισης της συνεδρίασης αυτήν που ορίζεται στην αίτηση των μετόχων. Σημείωση: η ημερομηνία συνέχισης της συνεδρίασης, σύμφωνα με τον Ν 2190/1920 δεν μπορεί να απέχει πάνω από 30 μέρες από την ημερομηνία της αναβολής, ενώ σύμφωνα με το Ν 4548/2018 δεν μπορεί να απέχει πάνω από 20 μέρες από την ημερομηνία της αναβολής. Αν δεν έχει εναρμονιστεί το καταστατικό, υπερισχύει ο νόμος. άρ. 141 παρ. 5
7 1 μετοχή Δικαίωμα να λάβει συγκεκριμένες πληροφορίες από το ΔΣ για τις υποθέσεις της εταιρείας στο μέτρο που οι πληροφορίες αυτές είναι χρήσιμες για την πραγματική εκτίμηση των θεμάτων της ημερήσιας διάταξης της ΓΣ (με αίτηση προς το ΔΣ τουλάχιστον 5 πλήρεις μέρες πριν τη ΓΣ). άρ.141 παρ. 6 περ. 1
8 5% (1/20) Στο πλαίσιο τακτικής ΓΣ, δικαίωμα να πληροφορηθεί τα ποσά που καταβλήθηκαν την τελευταία διετία σε κάθε μέλος του ΔΣ ή τους διευθυντές της εταιρείας, καθώς και κάθε παροχή προς τα πρόσωπα αυτά από οποιαδήποτε αιτία ή σύμβαση της εταιρείας με αυτά (με αίτηση στο ΔΣ). Τα 2 παραπάνω (δικαιώματα 7 & 8) το ΔΣ μπορεί να τα αρνηθεί «για αποχρώντα ουσιώδη λόγο», ο οποίος αναγράφεται στα πρακτικά, πχ επειδή ο μέτοχος συμμετέχει στο ΔΣ και γνωρίζει ήδη τις πληροφορίες αυτές. άρ. 141 παρ. 6, περ. 2
9 10% (1/10) Δικαίωμα να λάβει πληροφορίες κατά τη ΓΣ για την πορεία των εταιρικών υποθέσεων και την περιουσιακή κατάσταση της εταιρείας (με αίτηση στο ΔΣ τουλάχιστον 5 πλήρεις μέρες πριν τη ΓΣ). [Σύμφωνα με το άρ 141 παρ. 13, προβλέπεται ότι το καταστατικό μπορεί να μειώσει μέχρι το μισό τα ποσοστά που απαιτούνται για την άσκηση των δικ. μειοψηφίας του άρθρου 141]. Και εδώ το ΔΣ μπορεί να αρνηθεί για αποχρώντα ουσιώδη λόγο που αναγράφεται στα πρακτικά. Σε περίπτωση αμφισβήτησης της βασιμότητας της αιτιολογίας τυχόν άρνησης του ΔΣ για παροχή των πληροφοριών στις παραπάνω περιπτώσεις, ο μέτοχος μπορεί να προσφύγει στο δικαστήριο (με τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων) και το δικαστήριο με απόφασή του να υποχρεώσει την εταιρεία (το ΔΣ) να δώσει τις πληροφορίες που αρνήθηκε. άρ. 141 παρ. 7
10 5% (1/20) Δικαίωμα για τη λήψη απόφασης για οποιοδήποτε θέμα της ΓΣ με ονομαστική κλήση/φανερή ψηφοφορία (με αίτηση κατά τη συνέλευση). άρ 141 παρ. 6 περ. 9
11 1 μετοχή Δικαίωμα πληροφόρησης για το ύψος του κεφαλαίου της εταιρείας, τις κατηγορίες των μετοχών που έχουν εκδοθεί και τον αριθμό των μετοχών κάθε κατηγορίας, ιδίως προνομιούχων, με τα δικαιώματα που παρέχει κάθε κατηγορία, καθώς και για τις τυχόν δεσμευμένες μετοχές, τόσο για τον αριθμό τους όσο και για τους περιορισμούς που προβλέπονται. Απαιτείται αίτηση προς το ΔΣ οποτεδήποτε. Ο μέτοχος δικαιούται επίσης να πληροφορηθεί πόσες και τι είδους μετοχές διαθέτει ο ίδιος, όπως αυτές προκύπτουν από το βιβλίο μετόχων. άρ 141 παρ. 10
12 5% (1/20) Δικαίωμα να ζητήσει έκτακτο έλεγχο της εταιρείας από το δικαστήριο (διαδικασία εκούσιας δικαιοδοσίας). Το δικαστήριο διατάσσει τον έλεγχο εάν πιθανολογούνται πράξεις που παραβιάζουν διατάξεις των νόμων ή του καταστατικού ή αποφάσεις της ΓΣ. Η αίτηση ελέγχου πρέπει να υποβάλλεται μέσα σε 3 χρόνια από την έγκριση των χρηματοοικονομικών καταστάσεων της χρήσης εντός της οποίας τελέστηκαν οι καταγγελλόμενες πράξεις. άρ. 142 παρ. 1
13 20% (1/5) Δικαίωμα να ζητήσει τον έλεγχο της εταιρείας από το δικαστήριο, εφόσον από την όλη πορεία της εταιρείας και με βάση συγκεκριμένες ενδείξεις, καθίσταται πιστευτό ότι η διοίκηση των εταιρικών υποθέσεων δεν ασκείται όπως επιβάλλει η χρηστή και συνετή διαχείριση. άρ 142 παρ. 3
14 1 μετοχή Δικαίωμα να λάβει (και – με το νέο νόμο υποχρέωση της εταιρείας να του κοινοποιήσει – εκτός αν τα αναρτά στο διαδίκτυο – 10 μέρες πριν την τακτική Γενική συνέλευση) τις ετήσιες χρηματοοικονομικές καταστάσεις, την έκθεση διαχείρισης του ΔΣ και την έκθεση των ελεγκτών. άρ. 123 παρ. 1
15 1 μετοχή Δικαίωμα να ζητήσει από τον Πρόεδρο της ΓΣ – κατά τη συνέλευση – να γραφεί η γνώμη του στα Πρακτικά της ΓΣ, αρκεί να αφορά θέμα της ημερήσιας διάταξης. άρ. 134 παρ. 1
16 1 μετοχή Δικαίωμα λήψης αντιγράφου Πρακτικού της ΓΣ, μετά από αίτηση. Εάν η εταιρεία αρνείται να χορηγήσει αντίγραφο, τότε, α) αν ο μέτοχος παρέστη (αυτοπροσώπως ή διά αντιπροσώπου) στη ΓΣ, ο μέτοχος απευθύνεται στο ΓΕΜΗ, που είναι υποχρεωμένο να του χορηγήσει το αντίγραφο, β) αν ο μέτοχος δεν παρέστη (αυτοπροσώπως ή διά αντιπροσώπου) στη ΓΣ, και το ΓΕΜΗ αρνηθεί να του χορηγήσει αντίγραφο, ζητά τη χορήγηση από το ΓΕΜΗ με εισαγγελική παραγγελία. άρ. 134 παρ. 2
17 1 μετοχή Δικαίωμα να αντιταχθεί στην πραγματοποίηση ΓΣ και τη λήψη αποφάσεων, στην περίπτωση που παρίστανται μεν μέτοχοι που εκπροσωπούν το 100% των μετοχών, αλλά δεν έχει δημοσιευτεί νομίμως Πρόσκληση για σύγκληση ΓΣ. άρ. 120 παρ. 5
18 1 μετοχή Δικαίωμα να αντιταχθεί στη συζήτηση και λήψη απόφασης επί θέματος της ημερήσιας διάταξης, το οποίο δεν αναγράφεται στην νόμιμα δημοσιευμένη Πρόσκληση της ΓΣ (το δικαίωμα αυτό εφαρμόζεται σε ΓΣ που παρίσταται το 100% του μετοχικού κεφαλαίου, αλλιώς δεν είναι δυνατή η συζήτηση και λήψη απόφασης).
19 1 μετοχή Δικαίωμα να αντιταχθεί σε συνεδρίαση της ΓΣ και λήψη απόφασης όταν η ΓΣ συνεδριάζει σε άλλο τόπο από αυτόν που προβλέπεται στο καταστατικό. άρ. 120 παρ. 2
20 1 μετοχή Δικαίωμα να αντιταχθεί στη λήψη απόφασης ΓΣ διά περιφοράς του πρακτικού, χωρίς συνεδρίαση. άρ. 136
21 20% (1 /5) Δικαίωμα αντίδρασης σε αποφάσεις της ΓΣ που λαμβάνονται χωρίς συνεδρίαση. (Νέα διαδικασία, που πρέπει κατ΄ αρχήν να προβλέπεται από το καταστατικό). άρ 135
22 1 μετοχή Δικαίωμα να ζητήσει από την εταιρεία να του αποστέλλει με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο ατομική πληροφόρηση για επικείμενες γενικές συνελεύσεις τουλάχιστον δέκα (10) ημέρες πριν από την ημέρα της. άρ. 120 παρ. 4
23 2% Δικαίωμα αντίδρασης σε απόφαση της ΓΣ που λήφθηκε με τρόπο που δεν είναι σύμφωνος με το νόμο ή το καταστατικό, με άσκηση αγωγής ακύρωσης στο δικαστήριο, αν ο μέτοχος δεν παρέστη στη ΓΣ ή αντιτάχθηκε στην απόφαση. άρ 137 παρ 3
24 1 μετοχή Σε περίπτωση που δεν υπήρξε σύγκληση της ΓΣ ή το περιεχόμενο της απόφασής της είναι αντίθετο στο νόμο ή το καταστατικό, η απόφαση είναι άκυρη. Η ακυρότητα μπορεί να προβληθεί από κάθε πρόσωπο, μέτοχο ή τρίτο, που έχει έννομο συμφέρον είτε α) με αγωγή στο Δικαστήριο για την αναγνώριση της ακυρότητας της απόφασης είτε β) με ιδιαίτερη εξώδικη δήλωση προς την εταιρεία. άρ 138 παρ 4
25 1 μετοχή Δικαίωμα εξαγοράς των μετοχών από την εταιρεία (με αγωγή στο δικαστήριο), αν για συγκεκριμένους λόγους* που προβλέπει ο νόμος, η παραμονή του μετόχου στην εταιρεία καθίσταται, κατά τρόπο προφανή, ιδιαίτερα ασύμφορη, υπό την προϋπόθεση ότι ο μέτοχος που ζητά την εξαγορά παρέστη στη ΓΣ και αντιτάχθηκε στη λήψη της σχετικής απόφασης (εκτός αν ο λόγος εξαγοράς δεν σχετίζεται με τέτοια απόφαση). * Λόγοι εξαγοράς: α) Η ΓΣ αποφάσισε τη μεταφορά της έδρας σε άλλο κράτος, β) η ΓΣ αποφάσισε την εισαγωγή περιορισμών στη μεταβίβαση των μετοχών ή την αλλαγή του σκοπού της εταιρείας, γ) άλλες περιπτώσεις που μπορεί να προβλέπει το καταστατικό.Η αγωγή εξαγοράς ασκείται μέσα σε 3 μήνες από τη συντέλεση της τροποποίησης του καταστατικού, ή στην περ. γ, στην προθεσμία που προβλέπει το καταστατικό. άρ. 45
26 5% (1/20) Μέσα σε 10 μέρες από τη δημοσίευση της ανακοίνωσης της χορήγησης άδειας από το ΔΣ για συμβάσεις της εταιρείας με συνδεδεμένα μέρη, μέτοχοι που εκπροσωπούν το 1/20 του κεφαλαίου, έχουν δικαίωμα να ζητήσουν τη σύγκληση ΓΣ για να αποφασίσει αυτή για το ζήτημα της παροχής της άδειας για συμβάσεις της εταιρείας με συνδεδεμένα μέρη. άρ. 100, παρ. 3
27 5% (1/20) Αν μέχρι να χορηγηθεί άδεια από τη ΓΣ, έχει ήδη συναφθεί η σύμβαση της εταιρείας με τα συνδεδεμένα μέρη (σύμβαση του άρ.99 παρ. 1 Ν 4548/18,) ή έχει παρασχεθεί η εγγύηση ή η ασφάλεια, τότε η χορήγηση της άδειας από τη ΓΣ ματαιώνεται, αν αντιταχθεί σε αυτήν μέτοχος/οι που εκπροσωπούν το ένα εικοστό (1/20) του εκπροσωπούμενου στη συνέλευση κεφαλαίου. άρ. 100, παρ. 4
28 5% (1/20) Δικαίωμα να υποβάλει εγγράφως προς το ΔΣ αίτηση με αντικείμενο την άσκηση των αξιώσεων της εταιρείας κατά μέλους ή μελών ΔΣ σύμφωνα με το άρθρο 103 (με αναφορά στα στοιχεία που στοιχειοθετούν την ευθύνη του μέλους ή μελών ΔΣ και της ζημίας της εταιρείας λόγω πράξης ή παράλειψης που συνιστούν παράβαση των καθηκόντων του μέλους/μελών ΔΣ). άρ. 104
29 (η πλειοψη-φία όσων υπέβαλαν την παραπάνω αίτηση) Δικαίωμα υποβολής αιτήματος στο Μονομελές Πρωτοδικείο (εκούσια δικαιοδοσία) για το διορισμό ειδικού εκπροσώπου για την άσκηση αγωγής της εταιρείας κατά των μελών ΔΣ, αν η παραπάνω αίτηση προς το ΔΣ απορριφθεί ή η αγωγή δεν ασκηθεί εντός ορισμένης προθεσμίας. άρ. 105
30 5% (1/20) Αμοιβή ή παροχή που καταβλήθηκε ή αποφασίστηκε ή εγκρίθηκε από τη ΓΣ να καταβληθεί* σε συγκεκριμένο μέλος του ΔΣ, μπορεί να μειωθεί από το δικαστήριο αν κριθεί υπέρογκη και αντιτάχθηκαν στην απόφαση αυτή μέτοχοι που εκπροσωπούν το 1/10 του κεφαλαίου. Η αίτηση προς το δικαστήριο υποβάλλεται μέσα σε 2 μήνες από την απόφαση της ΓΣ που ενέκρινε την αμοιβή/παροχή, και υποβάλλεται από μετόχους  που εκπροσωπούν το 1/20 του κεφαλαίου και αντιτάχθηκαν στην απόφαση αυτή. (Δηλαδή απαιτείται το 1/10 του κεφαλαίου να καταψηφίσει την απόφαση, και – από αυτούς που καταψήφισαν –ποσοστό 1/20 του συνολικού κεφαλαίου να υποβάλει την αίτηση. * Το δικαίωμα αυτό δεν αφορά αμοιβή που προέρχεται από σύμβαση εργασίας, έργου ή εντολής. άρ. 109
31 1 μετοχή Δικαίωμα να ζητήσει από το Δικαστήριο (Μονομελές Πρωτοδικείο – εκούσια δικαιοδοσία)  τη λύση της εταιρείας, αν η εταιρεία δεν έχει υποβάλει προς καταχώριση χρηματοοικονομικές καταστάσεις 2 τουλάχιστον συνεχών διαχειριστικών χρήσεων, εγκεκριμένες από τη ΓΣ. Το δικαστήριο, πριν εκδώσει απόφαση, παρέχει στην εταιρεία προθεσμία 2 – 4 μηνών για άρση των λόγων λύσης, εκτός αν αιτιολογημένα θεωρεί ότι το μέτρο αυτό είναι άσκοπο. άρ 165
32 1/3 Δικαίωμα αίτησης στο δικαστήριο (Μονομελές Πρωτοδικείο – εκούσια δικαιοδοσία) για τη λύση της εταιρείας, αν υπάρχει σπουδαίος λόγος, που, κατά τρόπο προφανή και μόνιμο, καθιστά τη συνέχιση της εταιρείας αδύνατη (πχ , αν, λόγω ίσων συμμετοχών στην εταιρεία, η εκλογή ΔΣ είναι αδύνατη ή η εταιρεία δεν μπορεί να λειτουργήσει). Το δικαστήριο, πριν εκδώσει απόφαση, παρέχει στην εταιρεία και τους μετόχους προθεσμία 2 έως 4 μηνών για άρση των λόγων λύσης, ιδίως μέσω εξαγοράς μετοχών μεταξύ των μετόχων, εκτός αν αιτιολογημένα θεωρεί ότι το μέτρο αυτό είναι άσκοπο. άρ. 166 παρ. 1- 4
33 1 /3 Σε περίπτωση άσκησης της αγωγής για τη λύση της εταιρείας, του άρθρου 166, άλλοι μέτοχοι που εκπροσωπούν το 1/3 τουλάχιστον του κεφαλαίου, μπορούν να παρέμβουν στη σχετική δίκη και να ζητήσουν την εξαγορά από αυτούς του συνόλου των μετοχών του αιτούντος ή των αιτούντων. άρ. 165 παρ. 5
34 10,00% (1/10) Δικαίωμα υποβολής αίτησης στο δικαστήριο (διαδικασία εκούσιας δικαιοδοσίας) το οποίο μπορεί να διατάξει παράλειψη ή τη διακοπή του σταδίου της εκκαθάρισης και την άμεση διαγραφή της εταιρείας από το Γ.Ε.ΜΗ., αν η περιουσία της εταιρείας δεν αναμένεται να επαρκέσει για την κάλυψη των εξόδων της εκκαθάρισης. άρ. 167
35 5,00% (1/20) Αν η εκκαθάριση υπερβεί την 3ετία, ο εκκαθαριστής υποχρεούται να υποβάλει στη ΓΣ σχέδιο επιτάχυνσης και περάτωσης της εκκαθάρισης. Αν το σχέδιο δεν εγκριθεί, ο εκκαθαριστής ή μέτοχοι που εκπροσωπούν το ένα εικοστό (1/20) του καταβεβλημένου κεφαλαίου μπορούν να ζητήσουν την έγκριση του σχεδίου επιτάχυνσης ή τον ορισμό άλλων κατάλληλων μέτρων από το Μονομελές Πρωτοδικείο (διαδικασία εκούσιας δικαιοδοσίας). άρ. 169

Μάϊος 2020

 

* Οι πληροφορίες είναι ακριβείς με βάση τα δεδομένα που είναι γνωστά στο συγγραφέα κατά το χρόνο σύνταξης του άρθρου. Δεν  έχουμε υποχρέωση να επικαιροποιούμε τα αναρτημένα άρθρα. Η δικηγορική μας εταιρεία δεν αναλαμβάνει ευθύνη έναντι οποιουδήποτε τρίτου που δεν είναι πελάτης και δεν έχει υπογράψει τους όρους συνεργασίας μας.

 

error: Content is protected !!