a

Copyright 2023 Ιάσων Σκουζός TaxLaw.
All Rights Reserved.

espa
Back to top

Κοινοπραξία (νομική φύση/ευθύνη μελών/εκπροσώπηση)

Ιάσων Σκουζός - TaxLaw > Κλάδοι Δικαίου  > Εμπορικό Δίκαιο  > Κοινοπραξία (νομική φύση/ευθύνη μελών/εκπροσώπηση)

Κοινοπραξία (νομική φύση/ευθύνη μελών/εκπροσώπηση)

Κοινοπραξία ονομάζεται η από κοινού σύμπραξη περισσότερων φυσικών ή νομικών προσώπων τα οποία στοχεύουν στην επίτευξη ορισμένου κοινού σκοπού (κατά κανόνα κερδοσκοπικού). Τα πρόσωπα τα οποία συμμετέχουν στην κοινοπραξία  (είτε φυσικά είτε νομικά) διατηρούν το καθένα  την αυτοτέλεια  και τη νομική προσωπικότητά του.  Περαιτέρω, κατά την επιδίωξη του κοινού σκοπού, τα μέλη της κοινοπραξίας μέσω του συντονισμού των ενεργειών τους, στοχεύουν στην επίτευξη καλύτερου οικονομικού αποτελέσματος. Σε αρκετές περιπτώσεις,  τη δημιουργία μιας κοινοπραξίας υπαγορεύει το μέγεθος του έργου, ιδιαίτερα όταν είναι πολύ δύσκολο και μεγάλο για να αναληφθεί από ένα μόνο φορέα. Αυτό το φαινόμενο συναντάται κυρίως κατά την ανάληψη και εκτέλεση των μεγάλων δημοσίων έργων.

Το προσωπικό της κοινοπραξίας μπορεί να αποτελείται είτε από μισθωτούς που προσέλαβε, αμείβει και ασφαλίζει η ίδια είτε από εργαζόμενους που έχουν ως εργοδότη τους ένα μέλος της κοινοπραξίας. Για την ικανοποίηση των αξιώσεων που απορρέουν από τη σύμβαση εργασίας, οι πρώτοι μπορούν να στραφούν κατά της κοινοπραξίας, αλλά οι δεύτεροι μόνο κατά του μέλους αυτής που είναι  συγχρόνως εργοδότης τους (Εφ.Αθ.3849/89).

 Δεδομένου ότι δεν ρυθμίζεται ευθέως από το νόμο,  μια «ατελής» προσπάθεια  νομοθετικής σκιαγραφήσεως της κοινοπραξίας θεωρούνται οι διατάξεις του άρθρου 293 ν.4072/2012, η αιτιολογική έκθεση του οποίου διακρίνει την κοινοπραξία σε «γνήσια» και «μη γνήσια». Ειδικότερα, η «γνήσια» κοινοπραξία είναι ένωση ανεξάρτητων επιχειρήσεων που έχουν συνασπισθεί προκειμένου να φέρουν εις πέρας τη διεκπεραίωση ενός έργου. Δεν ασκεί δική της δραστηριότητα, ανεξάρτητη από αυτή των μελών της, αλλά ο ρόλος της περιορίζεται στο συντονισμό, οργάνωση και διοίκηση της οικονομικής ή εμπορικής δραστηριότητας των μελών της. Στη «γνήσια» κοινοπραξία εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις για την αστική εταιρεία.  Ωστόσο, τα μέρη έχουν τη δυνατότητα, αποκλίνοντας από την αρχή του άρθρου 759 του ΑΚ (σύμμετρη ευθύνη των εταίρων), να καθιερώσουν «ευθύνη εις ολόκληρον» (άρθ. 293 παρ.2 ν.4072/2012).  Αντιθέτως, η «μη γνήσια κοινοπραξία» ασκεί κατ’ ιδίαν εμπορική δραστηριότητα, καταχωρείται υποχρεωτικά στο ΓΕΜΗ (επομένως η καταχώρηση έχει συστατικό χαρακτήρα) και εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις σε αυτήν για την ομόρρυθμη εταιρεία (άρθ. 293 παρ.3)

Κοινό χαρακτηριστικό τόσο της «γνήσιας» όσο και της «μη γνήσιας» κοινοπραξίας είναι η υπαγωγή τους στη γενική έννοια της εταιρείας του ΑΚ αλλά και η έλλειψη νομικής προσωπικότητας (άρθ.293 παρ.1). Για λόγους διευκόλυνσης των συναλλαγών ωστόσο, παρασχέθηκε και στις δύο αυτές μορφές κοινοπραξιών ικανότητα διαδίκου και πτωχευτική ικανότητα, όπως άλλωστε έχει γίνει δεκτό  και με την υπ’ αρίθ. 14/2007 απόφαση της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου (άρθ. 293 παρ.1 εδ.2).

Η διαδικασία  συστάσεως της κοινοπραξίας  είναι όμοια με εκείνη της  προσωπικής εταιρείας, καθώς  το έγγραφο συστάσεως της κοινοπραξίας (κοινοπρακτικό) το οποίο μπορεί να είναι είτε συμβολαιογραφικό είτε δημόσιο έγγραφο, ομοιάζει με τα καταστατικά των προσωπικών εταιρειών και υποβάλλεται στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. της έδρας της κοινοπραξίας. Με την ενέργεια αυτή γνωστοποιείται η ύπαρξη της κοινοπραξίας στη φορολογούσα αρχή και συνεπάγεται το άνοιγμα σχετικού φακέλου για τη λήψη αριθμού φορολογικού μητρώου.  Αν στο καταστατικό της κοινοπραξίας αναγράφεται κάποιο ποσό ως κατατιθέμενο κεφάλαιο, κατά το παρελθόν οφειλόταν φόρος συγκέντρωσης κεφαλαίου 1% (άρθ. 17 ν. 1676/86), κάτι που δεν επιβάλλεται από 7/4/2014 (άρθ. 1 υποπερ. ΣΤ 22 ν. 4254/14). Η κοινοπραξία, η οποία ασκεί εμπορική δραστηριότητα καταχωρείται υποχρεωτικά στο ΓΕΜΗ (223/2017 Γνωμοδότηση του ΝΣΚ).

Όσον αφορά μεταγενέστερες τροποποιήσεις  στην αρχική συμφωνία της κοινοπραξίας, παρά το ότι κατά βάση δεν επιτρέπονται, εντούτοις δεν μπορεί να αποκλειστεί το δικαίωμα διευκρινιστικών ή διορθωτικών μεταγενέστερων τροποποιήσεων σε επουσιώδη σημεία. Τυχόν τροποποιήσεις του κοινοπρακτικού πρέπει να γίνονται εγγράφως και να υποβάλλονται στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. Καμία άλλη διατύπωση δημοσιότητας δεν είναι υποχρεωτική (Φορ.Πρωτ. Πειραιά απόφαση 556/72).

Σε ορισμένες δε περιπτώσεις, μετά τη σύσταση της κοινοπραξίας, από λόγους κυρίως τεχνικούς (όπως εκτέλεση ορισμένης εργασίας από ειδικευμένο προσωπικό), επιβάλλεται η είσοδος σε αυτή και νέου μέλους. Στην περίπτωση αυτή πρέπει η νέα έγγραφη συμφωνία να κατατεθεί στον αρμόδιο προϊστάμενο Δ.Ο.Υ.(Εγκύκλιος Θ. 2964/233/8.10.1970.) Προς επίρρωση των ανωτέρω, γίνεται δεκτό ότι και η αποχώρηση μέλους της κοινοπραξίας είναι επιτρεπτή, αρκεί και στην περίπτωση αυτή να κατατεθεί στον αρμόδιο προϊστάμενο Δ.Ο.Υ, νέα έγγραφη συμφωνία και τα εναπομείναντα μέλη της κοινοπραξίας να είναι περισσότερα του ενός. Αντίθετη θέση (μη δυνατότητα αποχώρησης μέλους), ισοδυναμεί με περιορισμό της οικονομικής ελευθερίας και συνιστά φραγμό στην οικονομική δραστηριότητα των ατόμων (Εγκ. 1118148/3/93 Υπ. Οικ. παρ. 2.2.2.).

Σημειωτέον ότι οι κοινοπραξίες υποχρεούνται να υποβάλλουν δήλωση αποτελεσμάτων στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. (αρθ.64 ν. 2238/94) μέχρι την τελευταία μέρα του έκτου μήνα από το τέλος του φορολογικού έτους (άρθ.68 παρ.2 ν. 4172/13). Η δήλωση αυτή υποβάλλεται μετά το κλείσιμο της χρήσεως και περιλαμβάνει τα αποτελέσματα (κέρδη ή ζημίες) της χρήσεως, κατανεμημένα στα μέλη της κοινοπραξίας με την αναλογία που ορίζεται  στο κοινοπρακτικό. Μαζί με τη δήλωση αποτελεσμάτων υποβάλλεται και έντυπο με συμπληρωματικά στοιχεία που αφορούν την κοινοπραξία και την κλεισθείσα χρήση.

Τα κέρδη της κοινοπραξίας θεωρείται ότι εκτήθησαν από τα μέλη αυτής (άρθ.8 παρ.4 ν. 4172/2013) κατά το χρόνο που ο δικαιούχος απέκτησε το δικαίωμα εισπράξεως  του μεριδίου που του αναλογεί.

Αναφορικά  με την ευθύνη των μελών της κοινοπραξίας, σύμφωνα με το άρθρο 4 παρ.10 ν. 1882/90 κάθε φορολογική οφειλή, ανεξαρτήτως αιτίας, που αφορά την κοινοπραξία, βεβαιώνεται στο όνομά της, η ευθύνη όμως για την καταβολή της βαρύνει αλληλεγγύως και εις ολόκληρον, καθένα από τα μέλη της κοινοπραξίας.

Επίσης, η κοινοπραξία- όπως και κάθε άλλος επιτηδευματίας-υποχρεούται να τηρεί   τα  βιβλία και στοιχεία που προβλέπονται από τις διατάξεις του Κ.Φ.Α.Σ ανάλογα με το ποσό των ετήσιων ακαθάριστων εσόδων της κατά την προηγούμενη διαχειριστική περίοδο (αρθ.1 παρ.1, αρθ.4 του νέου Κ.Φ.Α.Σ.).

Τέλος,  όταν η αλλοδαπή επιχείρηση δεν διαθέτει δική της επιχείρηση στην Ελλάδα, δεν είναι επιτηδευματίας και συνεπώς δεν μπορεί να συστήσει ή να μετάσχει σε κοινοπραξία στην Ελλάδα. (Υπ. Οικ. Εγκ.Κ. 2425/1983).

 

*             Οι πληροφορίες είναι ακριβείς με βάση τα δεδομένα που είναι γνωστά στον συγγραφέα κατά τον χρόνο σύνταξης του άρθρου. Δεν  έχουμε υποχρέωση να επικαιροποιούμε τα αναρτημένα άρθρα. Η δικηγορική μας εταιρεία δεν αναλαμβάνει ευθύνη έναντι οποιουδήποτε τρίτου που δεν είναι πελάτης και δεν έχει υπογράψει τους όρους συνεργασίας μας.

error: Content is protected !!